„Czy po to kształcimy pielęgniarki, by potem wykonywała proste czynności higieniczne przy pacjencie? Tym bardziej, że jest nas coraz mniej. Chyba najwyższy czas by pomyśleć o wprowadzeniu do systemu asystentów/opiekunów medycznych” – postulowała Mariola Głowacka, członek Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych, przewodnicząca Komisji Prawa i Legislacji NRPiP podczas III Forum Wyzwań Zdrowotnych.
„Zgodnie z założeniami „Strategii Rozwoju Pielęgniarstwa i Położnictwa w Polsce”, istnieje wskazanie do większego wykorzystania zawodu pomocniczego i odciążenie w pracy pielęgniarek i położnych. Należy podkreślić, że w wielu krajach europejskich zawody pomocnicze są wykorzystywane w opiece zdrowotnej na dużo większą skalę niż w Polsce, co umożliwia personelowi medycznemu realizowanie swoich podstawowych obowiązków, jakimi są czynności specjalistyczne medyczne i edukacyjne. Jest to kluczowe, zwłaszcza przy tak dramatycznej sytuacji w zawodzie jak ta, która ma miejsce w Polsce” – przypomina NRPiP.
Obecnie współczynnik pielęgniarek i położnych przypadających na 1000 mieszkańców wynosi w Polsce jedynie 5,2, natomiast wskaźnik ten w Unii Europejskiej wynosi 9,8. Prognoza na 2033 rok zakłada, że zabraknie 169 tys. pielęgniarek i położnych.
„Nie wszystkie czynności, które aktualnie są przypisane kompetencyjnie do zawodu pielęgniarki lub położnej, musi wykonywać pielęgniarka lub położna. Pielęgniarki i położne powinny koordynować opiekę nad pacjentem i wykonywać samodzielne czynności medyczne i edukacyjne, które stanowią podstawę ich zawodu. Zgodnie z tendencją substytucji usług zdrowotnych, niektóre czynności o charakterze pielęgnacyjno-opiekuńczym mogłyby być wykonywane przez pomocniczy zawód medyczny – będący istotnym wsparciem, zarówno dla pielęgniarek i położnych, jak i dla pacjentów. Wsparcie ze strony zawodu pomocniczego, odciąży pielęgniarki i położne oraz umożliwi realizację zadań, które wynikają z wysokich umiejętności i kompetencji zawodu. Takie rozwiązanie nieco poprawi warunki pracy personelu medycznego i znacząco wpłynie na poprawę opieki nad pacjentami” – tłumaczy Zofia Małas, prezes NRPiP.
Postulaty pielęgniarek poparł Rzecznik Praw Pacjenta, który zaproponował stworzenie nowego zawodu medycznego – asystenta pielęgniarki (asystenta opieki).
Na początku marca wystąpił do ministra zdrowia z prośbą o zajęcie stanowiska w tej sprawie. Główny argument jest taki sam – niedobór kadr. Dodatkowo RPP przytacza w piśmie dane Głównego Urzędu Statystycznego (na luty 2018 roku) z których wynika, że pielęgniarki i położne są najgorzej wynagradzaną grupą zawodową wśród zawodów specjalistycznych.
Zawód opiekuna medycznego, jest stosunkowo nowym zawodem wprowadzonym do systemu ochrony zdrowia w 2007 r. Opiekun medyczny, to osoba profesjonalnie przygotowana do pomocy osobom chorym i niesamodzielnym w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych oraz podtrzymaniu podstawowej aktywności fizycznej i intelektualnej. Zawody pomocnicze nie są zaliczane do tzw. wskaźnika opieki pielęgniarskiej, ale stanowią pomoc w opiece nad pacjentem w podstawowych czynnościach pielęgnacyjnych.
„Zawód opiekuna medycznego ma charakter opiekuńczo-wspierający pacjenta, a zakres jego kompetencji, w części dotyczącej podstawowej opieki i czynności higienicznych pokrywa się z zakresem obowiązków pielęgniarek i położnych. W związku z tym, niezbędne jest uregulowanie zasad współpracy opiekunów medycznych z pielęgniarkami i położnymi w taki sposób, aby opiekun wykonywał działania związane z podstawową opieką i pielęgnacją, co odciąży z tych zadań pielęgniarki, a wysokospecjalistyczne świadczenia pielęgniarskie będą efektywniej wykorzystane w systemie opieki zdrowotnej” – podkreśla Zofia Małas Prezes Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych.
Podobny zawód (tzw. physician associate) wprowadzono już w Wielkiej Brytanii. Resort zdrowia ma 30 dni na odpowiedź i ustosunkowanie się do pomysłu RPP.
