W ramach projektu MedKompas, już po raz kolejny zorganizowana została publiczna debata poświęconą tematyce wysokich standardów współpracy sektora ochrony zdrowia z branżą wyrobów medycznych. Prelegenci dyskutowali min. o tym jak zapobiegać zjawiskom korupcyjnym i jednocześnie utrwalać prawidłowe wzorce zachowań etycznych wśród uczestników rynku, jak sprawdzają się regulacje antykorupcyjne w innych krajach oraz jakie zmiany zakłada projekt ustawy o jawności życia publicznego.
Współpraca lekarzy z przemysłem medycznym to szczególny rodzaj relacji. Jest ona niezbędna do rozwoju medycyny, jednak musi podlegać szczególnym zasadom i odbywać się w przejrzysty sposób.
„Izba POLMED kompleksowo podchodzi do tego tematu z jednej strony wprowadzając samoregulację wśród firm z branży wyrobów medycznych (kodeks etyki), z drugiej strony prowadząc kampanię edukacyjną skierowaną do sektora ochrony zdrowia (projekt MedKompas)” – rozpoczął dyskusję Witold Włodarczyk, dyrektor generalny OIGWM POLMED.
Nowy Kodeks Etycznych Praktyk Biznesowych, przyjęty przez POLMED, wszedł w życie 1 stycznia 2018 r. Kodeks ten został opracowany na podstawie Code of Ethical Business Practice, stworzonego przez MedTech Europe, europejską organizację reprezentującą branżę wyrobów medycznych. Wszystkie firmy członkowskie Izby są zobowiązane do przestrzegania jego zapisów.
Do najważniejszych zmian należą zakaz sponsoringu bezpośredniego lekarzy, uregulowanie kwestii grantów darowizn upominków i współpracy z pracownikami służby zdrowia.
Działania antykorupcyjne prowadzone są na całym świecie. Poszczególne kraje stosują w tym zakresie różne rozwiązania od miękkich regulacji do bardzo restrykcyjnych przepisów karnych.
„Jedną z pierwszych regulacji, która wyznaczyła światowe standardy był amerykański Sunshine Act z 2010 r. nakładający obowiązki raportowania o korzyściach przekazywanych na rzecz pracowników służby zdrowia przez przedsiębiorców zajmujących się wyrobami medycznymi i produktami leczniczymi. Potencjalne kary finansowe są wysokie: do 10 tys. USD za spóźnioną informację, oraz nawet do 1 mln USD w ciągu roku za celowe działanie. Poszczególne stany niekiedy mają jeszcze bardziej restrykcyjne prawo, zakazujące całkowicie jakichkolwiek transferów korzyści. W Europie na wprowadzenie regulacji ustawowej dotyczącej stricte transparentności w branży medycznej zdecydowały się następujące kraje: Portugalia, Francja, Belgia, Słowacja, Węgry , Dania i Rumunia. Najbardziej restrykcyjny akt prawny wszedł w życie we Francji (2012 r., istotnie znowelizowany w 2016 r.). Nakazuje on ujawnianie przekazanych korzyści już od wartości 10 euro do szerokiego grona odbiorców, wśród których znajdują się nie tylko lekarze czy pielęgniarki, ale także np. studenci, koła naukowe czy media piszące na medyczne tematy. Warto odnotować, że w naszym regionie Węgry już w 2006 r. opracowały regulacje ustawowe nakazujące informowanie o sponsorowaniu udziału pracowników służby zdrowia w konferencjach i szkoleniach. Sąsiednia Słowacja przyjęła regulację typu Sunshine w 2011 r. Nakłada ona obowiązek na wytwórców i dystrybutorów wyrobów medycznych i leków informowania o uczestnictwie pracowników służby zdrowia w organizowanych przez nie wydarzeniach naukowych” – opisała sytuację światową Karolina Libront, rawnik, członek Komisji ds. zamówień publicznych Izby POLMED.
Wprowadzenie nawet najbardziej trafnej samoregulacji, czy też najostrzejszych przepisów antykorupcyjnych nie przyniesie oczekiwanych rezultatów, jeśli normy i oczekiwania społeczne będą z nimi sprzeczne.
„Dlatego projekt MedKompas jest tak wyjątkowy nie tylko ze względu na jego skalę – warsztaty z zakresu prawa i etyki przeprowadzono w ponad 140 szpitalach w Polsce – ale również ze względu na charakter. Jako inicjatywa izby gospodarczej jest dowodem na to, że przeciwdziałanie korupcji leży w najlepiej pojętym interesie zarówno sfery publicznej, jak i sektora prywatnego. Polityka antykorupcyjna może być realizowana z własnej inicjatywy szpitala lub też w wyniku regulacji odgórnej – ustawowej. Każda z tych opcji ma swoje zalety i wady. Inicjatywa oddolna będzie na pewno lepiej dopasowana do problemów i warunków danej jednostki leczniczej – również jej możliwości budżetowych. Za regulacjami odgórnymi na pewno przemawia efekt skali. Tak czy inaczej ważne jest budowanie świadomości, że kwestie korupcyjne są problemem, który można rozwiązać i że istnieją sprawdzone narzędzia, które temu służą. Mamy nadzieję, że w ramach projektu MedKompas przyczyniamy się do upowszechnienia tej wiedzy” – podsumował dr Dariusz Bąk, wykładowca akademicki Akademii Leona Koźmińskiego, ekspert ds. etyki biznesu, ekspert projektu MedKompas.
Debata „Nowe regulacje antykorupcyjne w systemie ochrony zdrowia. Samoregulacja przemysłu medycznego oraz przepisy prawne zmieniające zasady współpracy lekarzy z przemysłem medycznym”, odbyła się podczas III Kongresu Wyzwań Zdrowotnych.
