Pierwszy w Polsce i jeden z nielicznych na świecie zabieg implantacji przedsionkowego regulatora przepływów serca (AFR – atrial flow regulator) przeprowadził zespół Kliniki Kardiologii Dziecięcej i Wad Wrodzonych Serca. W kwalifikacji 11-letniej pacjentki do zabiegu brała udział międzynarodowa grupa ekspertów.
Pionierski zabieg implantacji AFR w celu dekompresji lewego przedsionka przeprowadził zespół Kliniki Kardiologii Dziecięcej i Wad Wrodzonych Serca w składzie: prof. dr hab. Robert Sabiniewicz, dr Piotr Potaż, lek. Sebastian Ciemny oraz dr Grzegorz Żuk z Pracowni Kardiologii Inwazyjnej Kardiologicznego Centrum Klinicznego UCK.
Pacjentka to 11-letnia Martyna z kardiomiopatią restrykcyjną. Ta choroba serca występuje niezwykle rzadko u dzieci i zwana jest czasem „zespołem sztywnego serca”. Mięsień sercowy nie funkcjonuje prawidłowo, upośledzona funkcja rozkurczu tego narządu doprowadza do zastojów krwi w organizmie i skrajnej niewydolności wielu organów. Rokowania nie są optymistyczne. W przebiegu choroby u dziewczynki doszło do wzrostu ciśnienia w lewym przedsionku i rozwoju wtórnego nadciśnienia płucnego, które stało się jednocześnie przeciwwskazaniem do przeszczepu serca – w większości tego typu przypadków jedynej szansy na przedłużenie życia.
Rozwiązaniem, poprawiającym jakość życia pacjentki, okazał się pionierski zabieg implantacji przedsionkowego regulatora przepływów (AFR – atrial flow regulator), pierwszy raz w Polsce i jako jeden z niewielu na świecie przeprowadzony z powodu kardiomiopatii restrykcyjnej. Zabieg polegał na nakłuciu przegrody międzyprzedsionkowej i wytworzeniu komunikacji międzyprzedsionkowej za pomocą cewnika balonowego. Następnie założono implant zbudowany z dwóch nitinolowych dysków w celu utrzymania stałej drożności wytworzonej komunikacji (na zdjęciu). W wyniku zabiegu dochodzi do przepływu krwi z lewego do prawego przedsionka i odbarczenia lewego przedsionka oraz obniżenia ciśnienia w przedsionku, co prowadzi do złagodzenia objawów choroby. Bezpośrednio po zabiegu pacjentkę planowo przekazano na oddział Intensywnej Terapii Dziecięcej Kliniki Anestezjologii i Intensywnej Terapii UCK. Warto dodać, iż była ona pierwszym pacjentem tego nowo powstałego oddziału. Obecnie stan jej jest dobry, a efekt hemodynamiczny zabiegu pozytywny.
Przedsionkowy regulator przepływów (AFR – firmy Occlutech) jest na etapie badań klinicznych. Dotychczasowe, nieliczne implantacje wykonywane są jako procedury ratujące życie, po wyczerpaniu wszelkich możliwości leczenia farmakologicznego, na podstawie indywidualnych opinii grona ekspertów. Głównym wskazaniem do implantacji AFR jest nadciśnienie płucne, a wytworzona komunikacja ma na celu obniżenie ciśnienia w krążeniu płucnym. Pierwszy taki zabieg w Polsce wykonano również w Klinice Kardiologii Dziecięcej i Wad Wrodzonych Serca w kwietniu ubiegłego roku.
Wskazanie, z jakiego wykonano obecny zabieg, czyli dekompresja lewego przedsionka jest szansą na leczenie pacjentów z upośledzoną funkcją rozkurczową lewej komory w przebiegu różnych chorób. W przyszłości może on być metodą łagodzenia objawów niewydolności krążenia do której dochodzi w tym mechanizmie.
