Białaczki to choroby nowotworowe układu krwiotwórczego, w których stwierdza się komórki nowotworowe we krwi i w szpiku. Podział białaczek jest bardzo skomplikowany. Najogólniej można podzielić je na białaczki szpikowe, limfocytowe, ostre i przewlekłe. Ostre białaczki szpikowe (ang. AML, ang. acute myeloid leukemia) są najczęstszym nowotworem krwi u dorosłych – stanowią ok. 80 proc. wszystkich zachorowań na ostre białaczki. Charakteryzują się szybkim, agresywnym przebiegiem – nieleczone powodują śmierć chorego w ciągu kilku tygodni.
Każdego roku w Polsce na ostre białaczki szpikowe zapada ok. 700 dorosłych osób. Częstość występowania choroby szacowana jest na 3,7 przypadków rocznie na 100 000 osób. Na AML częściej chorują mężczyźni niż kobiety (4,6 vs. 3,0). AML to choroba głównie ludzi starszych – średni wiek pacjentów wynosi 67 lat. Ryzyko zachorowania rośnie wraz z wiekiem – ponad połowa wszystkich chorych to osoby po 60 r.ż. Ostra białaczka szpikowa nie jest jedną chorobą – klasyfikacja Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wyróżnia 22 rodzaje ostrych białaczek stanowiących bezpośrednie zagrożenie życia. Dlatego tak ważne jest, aby pacjenci, którzy obserwują u siebie niepokojące objawy możliwie pilnie udali się do lekarza pierwszego kontaktu, który w przypadku wykrycia nieprawidłowości, skieruje pacjenta na oddział hematologiczny w celu pełnej diagnostyki i rozpoczęcia leczenia.
Niedokrwistość, zakażenie, skaza krwotoczna – to tzw. triada NZS – objawy, z którymi najczęściej pacjenci z ostrą białaczką szpikową zgłaszają się do lekarza. Obserwowane są u nich: bladość skóry, osłabienie, często duszność wysiłkowa, zakażenia bakteryjne, w tym gorączka oraz krwawienia. Objawy te są niespecyficzne, a przez co często przez pacjentów bagatelizowane. Podejrzenie ostrej białaczki szpikowej opiera się na danych z wywiadu, badania lekarskiego i morfologii krwi obwodowej. Kolejnym badaniem jest biopsja szpiku z oceną cytologiczną komórek w mikroskopie świetlnym. Szpik poddawany jest również badaniom cytogenetycznym i molekularnym.
21 kwietnia na całym świecie obchodzony jest Światowy Dzień Świadomości AML. Globalna inicjatywa na rzecz zwiększania świadomości na temat ostrej białaczki szpikowej została ustanowiona 2 grudnia 2016 r. w San Diego w Kalifornii. Tego dnia podczas dorocznego spotkania American Society of Hematology (ASH) zebrał się zespół liderów pacjentów oraz lekarzy zajmujących się leczeniem AML, który powołał inicjatywę.
