Powszechne wprowadzenie modelu psychiatrii środowiskowej opartej na Centrach Zdrowia Psychicznego jest najważniejszą rekomendacją raportu „Schizofrenia kluczowe aspekty organizacyjne i finansowe. Model opieki psychiatrycznej nakierowany na wartość zdrowotną” opracowanego przez Instytut Zarządzania w Ochronie Zdrowia Uczelni Łazarskiego.
W Polsce według map potrzeb zdrowotnych na schizofrenię choruje 279, 4 tysiąca osób. Schizofrenia diagnozowana jest u około 17 tys. Polaków rocznie, przy czym są to najczęściej ludzie młodzi, w wieku 15-35 lat.
Wydatki ZUS w 2016 r. z powodu schizofrenii kształtowały się na poziomie nieco ponad 1,1 mld zł i stanowiły ok. 20 proc. wydatków poniesionych w związku z chorobami z grupy zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania. Łączne koszty (koszty pośrednie, NFZ, ZUS) związane ze schizofrenią poniesione w 2016 roku to 2,33 mld zł. W tym koszty pośrednie stanowią 30 proc. (691 mln), koszty NFZ 23 proc. (537 mln) oraz koszty ZUS 47 proc. (1,1 mld).
Na konieczność przeprowadzenia zmian systemowych w opiece psychiatrycznej zwracają uwagę dr Małgorzata Gałązka-Sobotka, dyrektor Instytutu Zarządzania w Ochronie Zdrowia Uczelni Łazarskiego oraz klinicyści m.in. prof. Piotr Gałecki, konsultant krajowy ds. psychiatrii, prof. Jerzy Samochowiec, prezes elekt Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego oraz dr Marek Balicki, pełnomocnik ministra zdrowia do spraw reformy psychiatrii.
„Polska psychiatria wymaga opracowania nowego modelu finansowania i organizacji świadczeń uwzględniającego bardziej racjonalne wydatkowanie środków publicznych powiązane z efektem zdrowotnym i zmniejszeniem kosztów społecznych.Szczególnie pilne jest ustanowienie nowych standardów opieki nad pacjentem, a także regularny pomiar i doskonalenie jakości opieki, zgodnie z koncepcją Value Based Health Care”- podkreśla cytowana w komunikacie Małgorzata Gałązka-Sobotka.
„Przejście z lecznictwa zamkniętego do środowiskowego umożliwiającego szybką diagnozę i włączenie kompleksowego leczenia ma szansę przełamać stygmatyzację pacjentów chorujących na schizofrenię i umożliwić im normalne funkcjonowanie w społeczeństwie” – dodaje Marek Balicki.
„Zapewnienie szerokiego dostępu do nowoczesnych, długodziałających leków pozwala zmniejszyć ryzyko nawrotów choroby oraz koszty świadczeń zdrowotnych w szczególności związanych z hospitalizacją – wspiera funkcjonowanie opieki środowiskowej” – tłumaczy prof. Jerzy Samochowiec.
Na leczenie psychiatryczne przeznacza się średnio w UE ok 6-8 proc. nakładów na ochronę zdrowia, natomiast w Polsce zaledwie 3,2 proc. Warunkiem dla osiągnięcia poprawy efektywności w leczeniu pacjentów ze schizofrenią jest zwiększenie finansowania świadczeń do minimum 5 proc. ogólnych wydatków NFZ na świadczenia opieki zdrowotnej.
Fot.: PAP/M. Kmieciński
