„Dwa nowe świadczenia – poradę pielęgniarską AOS i POZ – wprowadzamy do systemu opieki zdrowotnej. Dzięki temu pielęgniarki będą mogły udzielać samodzielnej porady np.: w zakresie chirurgii, diabetologii i kardiologii, a u położnych w zakresie ginekologii i położnictwa, ale także wykonać badanie fizykalne i skierować na badania diagnostyczne pacjenta, który zgłosi się do przychodni. Analogiczne regulacje od wielu lat działają np. w Finlandii, Irlandii lub Wielkiej Brytanii oraz w innych krajach np. USA, Kanadzie i Australii” – poinformowało Ministerstwo Zdrowia.
Jak przypomina resort od 1 stycznia 2020 r. obowiązuje zarządzenie prezesa NFZ, które wprowadza wycenę procedur, które samodzielnie mogą wykonać pielęgniarka i położna w poradni specjalistycznej (tzw. porada AOS). Akt ten m.in. wprowadza zasady rozliczania porad pielęgniarskiej i położnej, realizowanych w niektórych zakresach poradni specjalistycznych.
Zgodnie z przepisami porada pielęgniarska w poradni specjalistycznej może być realizowana w czterech zakresach: chirurgii ogólnej, ginekologii i położnictwa, kardiologii i diabetologii. Wynika z nich, że pielęgniarka może samodzielnie m.in. założyć opatrunek na ranę, usunąć szwy, oczyścić ranę poprzez wycięcie tkanki martwiczej w poradni chirurgicznej oraz oczyść ranę przez wycięcie tkanki martwiczej w poradni diabetologicznej.
Narodowy Fundusz Zdrowia za taką samodzielną wizytę prowadzoną przez pielęgniarkę w przychodni specjalistycznej AOS zapłaci od 17 do 46 zł w zależności od rodzaju procedury (porady zachowawcze wycenione są na 17- 30 pkt, a porady zabiegowe 9 – 46 pkt, cena punktu – 1 zł.)
Wojewódzkie oddziały Narodowego Funduszu Zdrowia ogłosiły już konkursy na poradę AOS. Wiele z nich jest jeszcze w trakcie procedowania, ale gotowość podpisania aneksów do umów zadeklarowało dotychczas 207 świadczeniodawców.
Teraz do konsultacji publicznych trafił projekt rozporządzenia ministra zdrowia zmieniający rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej. Celem tej regulacji jest usprawnienie funkcjonowania systemu opieki zdrowotnej i ułatwienie pacjentom, zwłaszcza osobom starszym i niepełnosprawnym, dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej, które nie wymagają interwencji lekarza. Zgodnie z tymi przepisami pielęgniarka będzie mogła od pacjenta zebrać wywiad, wykonać badanie fizykalne, wystawić skierowanie na wybrane badania diagnostyczne oraz wystawić e-recetę lub zlecenie na wybrane wyroby medyczne.
Porada pielęgniarska AOS i POZ stanowią realizację postulatów Porozumienia z dnia 9 lipca 2018 r. zawartego między Ogólnopolskim Związkiem Zawodowym Pielęgniarek i Położnych i Naczelną Izbą Pielęgniarek i Położnych a Ministrem Zdrowia i Prezesem Narodowego Funduszu Zdrowia w tym zakresie.
Pielęgniarka w ramach porady POZ będzie mogła udzielać porad w przychodni, czyli w warunkach ambulatoryjnych lub w domu pacjenta, w przypadkach uzasadnionych medycznie.
Pielęgniarka w ramach porady POZ, w zależności od posiadanych przez pielęgniarkę uprawnień zawodowych, będzie mogła:
1) prowadzić profilaktykę chorób i promocję zdrowia,
2) dobrać sposoby leczenia ran w ramach świadczeń leczniczych udzielanych przez pielęgniarkę samodzielnie bez zlecenia lekarskiego,
3) przepisać leki zawierające określone substancje czynne, w tym wystawianie na nie recepty, z wyłączeniem leków zawierających substancje bardzo silnie działające, środki odurzające i substancje psychotropowe,
4) wystawić recepty na leki zlecone przez lekarza, w ramach kontynuacji, z wyłączeniem leków zawierających substancje bardzo silnie działające, środki odurzające i substancje psychotropowe,
5) wystawić zlecenie albo recepty na wybrane wyroby medyczne (np. pieluchomajtki),
6) wystawić skierowanie na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej diagnostyki laboratoryjnej, z wyjątkiem badań wymagających metod diagnostycznych i leczniczych stwarzających podwyższone ryzyko dla świadczeniobiorcy.
Położnej w ramach porady POZ, w zależności od posiadanych przez położną uprawnień zawodowych, będzie mogła:
1) udzielić porady dla kobiet z chorobami ginekologicznymi i onkologii ginekologicznej, w tym dobór sposobu leczenia ran w ramach świadczeń leczniczych udzielanych przez położną samodzielnie bez zlecenia lekarskiego,
2) przepisać leki na receptę zawierające określone substancje czynne, z wyłączeniem leków zawierających substancje bardzo silnie działające, środki odurzające i substancje psychotropowe
3) wystawiać recepty na leki zlecone przez lekarza, w ramach kontynuacji, z wyłączeniem leków zawierających substancje bardzo silnie działające, środki odurzające i substancje psychotropowe,
4) wystawić zlecenie na wybrane wyroby medyczne, w tym wystawianie na nie zlecenia albo recepty,
5) wystawić skierowanie na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej diagnostyki laboratoryjnej, z wyjątkiem badań wymagających metod diagnostycznych i leczniczych stwarzających podwyższone ryzyko dla świadczeniobiorcy;
6) wykonywać oraz interpretować badania KTG u kobiety ciężarnej.
Zgodnie z posiadanymi uprawnieniami zawodowymi pielęgniarki i położne w Polsce posiadające dyplom ukończenia studiów drugiego stopnia na kierunku pielęgniarstwo lub położnictwo oraz pielęgniarka i położna posiadające tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa mają prawo samodzielnie nie tylko ordynować leki zawierające określone substancje czynne, ale także ordynować określone wyroby medyczne, w tym wystawiać na nie zlecenia albo recepty, jeżeli ukończyły kurs specjalistyczny w tym zakresie.
Pielęgniarka i położna posiadające tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa lub dyplom ukończenia studiów co najmniej pierwszego stopnia na kierunku pielęgniarstwo lub położnictwo mają prawo wystawiać skierowania na wykonanie określonych badań diagnostycznych, w tym medycznej diagnostyki laboratoryjnej, z wyjątkiem badań wymagających metod diagnostycznych i leczniczych stwarzających podwyższone ryzyko dla pacjenta.
Od czerwca 2019 r. weszły do systemu opieki zdrowotnej pielęgniarki i położne, które w ramach kształcenia zawodowego (licencjat i magister) realizowały treści kształcenia dot. nowych kompetencji zawodowych. W związku z tym, nie są one zobowiązane do ukończenia kursu specjalistycznego, bo mają już kompetencje do ordynacji i kontynuacji leczenia przepisanego przez lekarza.
Z danych Ministerstwa Zdrowia wynika, że 18 064 pielęgniarek i położnych ukończyło kurs z zakresu ordynacji leków i wypisywania recept.
7 045 pielęgniarek i położnych wystawia recepty w ramach samodzielnej ordynacji oraz kontynuacji zleceń lekarskich, w tym:
• 6 656 pielęgniarek;
• 389 położnych.
870 045 recept wystawionych przez pielęgniarki i położne, w tym:
• 863 635 recept przez pielęgniarki i położne w ramach kontynuacji leczenia;
• 6 410 recept przez pielęgniarki i położne w ramach samodzielnej ordynacji.
Najczęściej ordynowane są:
• leki na nadciśnienie tętnicze i cukrzycę;
• paski diagnostyczne do oznaczania poziomu glukozy we krwi;
• opatrunki;
• mleka zastępcze dla dzieci.
