Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem u kobiet, a jak pokazują statystyki, Polska jest krajem, w którym ciągle wzrasta zachorowalność i śmiertelność z jego powodu. I choć w ostatnim czasie obserwuje się pewne pozytywne zmiany, jak chociażby lepszy dostęp do nowych terapii, ciągle jest wiele do zrobienia, by zmienić te niechlubne dane. Kluczowe są tutaj zarówno profilaktyka, jak i szybka diagnostyka, którym zdecydowanie nie sprzyja obecna sytuacja epidemiczna, związana z pandemią COVID-19. Dlatego w ramach tegorocznej edycji kampanii „BreastFit – Kobiecy Biust. Męska Sprawa” 1000 kobiet w Polsce z ograniczonym dostępem do badań otrzyma możliwość wykonania USG piersi.
Według Krajowego Rejestru Nowotworów co roku w Polsce ponad 18 500 kobiet zapada na nowotwór piersi, a ponad 6 600 z nich umiera. Nowotwory piersi to najczęściej występujące nowotwory złośliwe we wszystkich grupach wiekowych pacjentów powyżej 20 roku życia. Rak piersi odpowiada za 22,5 proc. zachorowań kobiet na nowotwory złośliwe – występuje ponad dwukrotnie częściej niż drugi w kolejności rak płuca – oraz 14,8 proc. zgonów w tej grupie. Przy czym 1/3 z nich można by uratować, gdyby zostały zdiagnozowane odpowiednio wcześniej. Problem leży zarówno po stronie systemowej, jak i świadomościowej.
W niektórych regionach kraju kobiety muszą czekać kilka miesięcy na badanie USG w placówkach publicznych, a często jeszcze dłużej na badania genetyczne. Również w zakresie samobadania piersi istnieją poważne problemy. Jedynie 42 proc. Polaków ma świadomość, że samobadanie piersi należy wykonywać co najmniej raz w miesiącu. Nieco większą wiedzę w tym zakresie mają kobiety (50 proc. kobiet vs. 33 proc. mężczyzn). Alarmujące jest także to, że prawie 50 proc. ankietowanych kobiet nie wykonuje comiesięcznego samobadania piersi. Regularnie wykonuje je tylko 53 proc. kobiet – wynika z badania przeprowadzonego w ramach kampanii BreastFit w lipcu 2019 przez Instytut Badawczy ARC Rynek i Opinia na reprezentacyjnej grupie Polaków (Łącznie 1020 osób, w tym 493 mężczyzn i 527 kobiet) w wieku od 18 do 65 lat z całej Polski.
Ponadto aż 66 proc. kobiet nie wie, w jakich dniach cyklu powinny się badać. To wszystko przekłada się na niepokojące statystyki Polski w skali europejskiej. Wskaźnik pięcioletnich przeżyć pacjentek z rakiem piersi jest w Polsce o kilkanaście punktów procentowych niższy niż w innych gospodarkach rozwiniętych. Dodatkowo, obecnie, w związku z pandemią COVID-19, dostęp do badań diagnostycznych jest jeszcze bardziej utrudniony.
„Jednym z najważniejszych czynników wpływających na zbyt późne wykrywanie nowotworu piersi jest brak odpowiedniej profilaktyki. I tak z powszechnie dostępnych badań screeningowych dla kobiet powyżej 50 r.ż. korzysta tylko połowa, natomiast wśród młodszych Polek obserwujemy znaczące zaniedbania w zakresie tak istotnego elementu wczesnej diagnostyki, jakim jest samobadanie piersi. Tymczasem największe szanse na wyleczenie, sięgające 90 proc., mają te pacjentki, u których choroba została zdiagnozowana w pierwszym jej stadium” – wyjaśnia dr n. med. Agnieszka Jagiełło-Gruszweld z Narodowego Instytutu Onkologii-PIB im. Marii Skłodowskiej-Curie. – „Niestety pandemia koronawirusa sprawiła, że sytuacja stała się jeszcze trudniejsza. Pacjentki, obawiając się zarażenia, nie zgłaszają się na badania, co dodatkowo oddala w czasie postawienie diagnozy i rozpoczęcie procesu leczenia” – dodaje.
W ramach kampanii oprócz badań USG, możliwych dzięki wsparciu Fundacji Philips, zorganizowany zostanie także cykl warsztatów dla kobiet zamieszkujących mniejsze miasta i tereny wiejskie. W ramach zajęć prowadzona będzie edukacja z zakresu samobadania piersi oraz jej roli we wczesnym wykrywaniu zmian nowotworowych. Dzięki zdobytej wiedzy uczestniczki będą mogły prawidłowo monitorować stan swojego zdrowia, a także przekazywać informacje odnośnie do prawidłowego samobadania dalej, zachęcając inne kobiety do wykonywania badań w domu, ale także do regularnych badań w gabinetach lekarskich.
„Dzięki rozszerzeniu kampanii o element diagnostyczny, jakim są badania USG piersi, możemy działać bardziej kompleksowo i na szerszą skalę. Edukacja ma olbrzymie znaczenie w walce z nowotworem, ale to badania diagnostyczne odgrywają kluczową rolę zarówno w profilaktyce, jak i w rozpoczęciu leczenia w przypadku diagnozy nowotworu” – mówi Anna Kupiecka, prezes Fundacji OnkoCafe – Razem Lepiej. – „Niestety, w Polsce pacjentki wciąż zgłaszają się do lekarza zbyt późno. Problemem jest także zbyt długi czas oczekiwania na wykonanie testów genetycznych, służących wykrywaniu mutacji genów związanych z występowaniem raka piersi. Dodatkowo obecna sytuacja epidemiczna nie sprzyja przyspieszeniu w tym zakresie. Wierzymy natomiast, że dzięki podejmowanym przez nas działaniom i olbrzymiemu zaangażowaniu wszystkich partnerów kampanii uda się to zmienić”.
Kampania „BreastFit. Kobiecy biust. Męska sprawa” powstała z inicjatywy Fundacji OnkoCafe – Razem Lepiej, jest prowadzona jest od 2016 roku, a jej celem jest zachęcanie do systematycznych badań i edukacja na temat profilaktyki raka piersi oraz choroby na każdym jej etapie – także, gdy przybierze ona postać zaawansowaną. Projekt skierowany jest zarówno do kobiet, jak i do mężczyzn towarzyszących kobietom, których kampania ma zachęcić do włączenia się m.in. w profilaktykę raka piersi, ale również zwiększyć świadomość wagi wsparcia kobiety przez mężczyznę.
