80% pacjentów z zespołem jelita nadwrażliwego (ZJN) przyznaje, że stres powoduje u nich nasilenie objawów choroby. Ból brzucha zaburza codziennie funkcjonowanie, a wiele osób cierpiących na to schorzenie nie wychodzi z domu, gdy pojawiają się dolegliwości. Jednak zespół jelita nadwrażliwego można i trzeba leczyć.
Stan psychiczny, czyli silny stres może mieć wpływ na nasilenie dolegliwości bólowych oraz zaburzenia rytmu wypróżnień. Ponad połowa pacjentów z zespołem jelita nadwrażliwego, która zgłasza się do lekarza, cierpi na depresje i stany lękowe. Mogą one nasilać bóle brzucha nawet przy niedużych zaburzeniach jelitowych. Stres może zaburzać perystaltykę jelit.
„Dolegliwości związane z zespołem jelita drażliwego są bardzo często połączone ze stanem psychicznym pacjenta. Długotrwały stres, zmęczenie, depresja mogą być zarówno przyczyną jak i efektem problemów z jelitami. Ja zazwyczaj zalecam pacjentom, aby zadbać zarówno o właściwą diagnostykę, farmakoterapię i dietę, ale także o równowagę psychiczną. Czasami pomocna może być wizyta u specjalisty: psychologa lub psychiatry, który zaleci odpowiednie postępowanie. Również zajęcia relaksacyjne takie jak joga oraz inne formy regularnego, codziennego relaksu, mogą korzystnie wpłynąć na redukcję stresu, co skutkuje poprawą funkcjonowania naszych jelit” – tłumaczy psycholog Kamila Sitkowska.
Do rozpoznania zespołu jelita nadwrażliwego posługujemy się kryteriami rzymskimi IV. „Kryteria Rzymskie IV zostały opublikowane w maju 2016 roku i stanowią one najnowszą aktualizację kryteriów diagnostycznych zaburzeń czynnościowych układu pokarmowego, określanych zgodnie z nową definicją zaburzeniami interakcji jelitowo-mózgowych. Zespół jelita nadwrażliwego jest definiowany jako nawracający ból brzucha występujący średnio przez co najmniej 1 dzień w tygodniu przez ostatnie 3 miesiące, który spełnia co najmniej 2 z 3 kryteriów:
1) związany jest z wypróżnieniem
2) związany jest ze zmianą częstości wypróżnień (biegunka lub zaparcie)
3) związany jest ze zmianą konsystencji stolca”.
Odpowiedzi twierdzące na dwa z tych pytań pozwalają na rozpoznanie zespołu jelita nadwrażliwego, pod warunkiem, że objawy choroby utrzymują się dostatecznie długo, czyli przynajmniej 3 miesiące. Aby upewnić się, że objawy nie są wynikiem innej choroby, lekarze czasem zalecają wykonanie badań laboratoryjnych krwi lub stolca, w niektórych przypadkach konieczne może być także wykonanie kolonoskopii.
„Zespół jelita nadwrażliwego to obecnie bardzo częsta diagnoza w moim gabinecie. Szacuje się, że objawy występują u 10-20% osób dorosłych, a kobiety chorują dwa razy częściej niż mężczyźni. Ze względu na brak jednoznacznych badań, które potwierdzają tę jednostkę chorobową, diagnozę należy opierać na analizowaniu objawów oraz wykluczeniu innych chorób” – wyjaśnia dr Anna Pawłowska, lekarz rodzinny. – „Podczas leczenia zespołu jelita nadwrażliwego niezwykle ważna jest odpowiednia dieta, należy wykonywać regularną aktywność fizyczną oraz ćwiczenia relaksacyjne, które pozwolą opanować stres. Na rynku dostępna jest duża grupa leków stosowanych w ZJN. Leki te mają różne mechanizmy działania i należy dobrać je adekwatnie do dominujących objawów w tej jednostce chorobowej” – dodaje dr Pawłowska.
Kampania Uspokój jelita powstała po to, by edukować i wspierać osoby cierpiące z powodu ZJN.
