Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego, którego ideą jest promocja zdrowia psychicznego oraz profilaktyka zaburzeń psychicznych, organizowany jest corocznie 10 października od 1992 roku przez Światową Federację Zdrowia Psychicznego (World Fedration for Mental Health, WFMH). W tym roku, z racji zagrożenia panującą pandemią wirusa SARS-CoV-2, która bezsprzecznie wpływa na stan zdrowia psychicznego milionów ludzi, hasłem przewodnim wydarzenia stało się: Zdrowie Psychiczne dla Wszystkich. Większe nakłady – Większa dostępność. Są to także hasła, które przyświecają nowo powstałej Koalicji dla Psychiatrii.
Głównym celem Koalicji jest poprawa sytuacji osób z zaburzeniami psychicznymi, w tym osób doświadczających kryzysu psychicznego.
„Nie mamy obecnie dokładnych danych wskazujących na wpływ pandemii SARS-CoV-2 na poszczególne zaburzenia psychiczne. Można jednak stwierdzić, że wirus SARS-CoV-2 jest bezsprzecznie negatywnym bodźcem spowalniającym proces zdrowienia osób w kryzysie, jak i przyczyniającym się do pogłębiania stanów już chorobowych. W opublikowanym w maju tego roku raporcie ONZ dotyczącym związku COVID-19 ze zdrowiem psychicznym, specjaliści biją na alarm przewidując pogarszanie się statystyk dotyczących problemów ze zdrowiem psychicznym, potrzebę inwestycji w promocję zdrowia psychicznego oraz opieki nad osobami z zaburzeniami” – podkreśla cytowany w komunikacie prof. Piotr Gałecki, konsultant krajowy ds. psychiatrii. – „Musimy głośno mówić zarówno o zaburzeniach, jak i chorobach psychicznych i zaprzestać stygmatyzacji osób dotkniętych np. depresją, stanami lękowymi, schizofrenią”.
„Ideą powstałej Koalicji dla Psychiatrii jest nagłaśnianie konieczności wprowadzenia szybkich zmian w zakresie psychiatrii w Polsce i zapewnienie osobom z zaburzeniami psychicznymi opieki adekwatnej do ich potrzeb, w tym bezpłatnego, powszechnego dostępu do odpowiedniego leczenia farmakologicznego, zgodnego z najnowszymi rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, oraz dostępu do terapii poza farmakologicznych dla pacjenta oraz jego rodziny, w celu wsparcia i utrzymania skutecznego procesu leczniczego. Podczas pandemii taki dostęp powinien być zagwarantowany również w formie zdalnej. Chcemy także działać na rzecz edukowania społeczeństwa nt. zdrowia psychicznego oraz wyjaśniania krzywdzących stereotypów związanych z postrzeganiem osób chorujących psychicznie, chociażby pacjentów ze schizofrenią, która manifestuje się nie tylko objawami wytwórczymi ale i tymi negatywnymi: apatią, wycofaniem się chorego z życia społecznego, zawodowego i rodzinnego” – dodaje Szymon Chrostowski, prezes Fundacji Wygrajmy Zdrowie.
Koalicja dla Psychiatrii powstała z inicjatywy Fundacji Wygrajmy Zdrowie, wspólnie z organizacjami zajmującymi się wsparciem osób z zaburzeniami psychicznymi: Fundacją eFkropka, Stowarzyszeniem Asystentów Zdrowienia oraz Stowarzyszeniem Otwarte Drzwi. Ideą Koalicji dla Psychiatrii jest działanie na rzecz poprawy sytuacji osób z zaburzeniami psychicznymi, oraz osób doświadczających kryzysu psychicznego. Koalicja jest otwarta na współpracę z kolejnymi organizacjami pacjenckimi, fundacjami, stowarzyszeniami.
Według danych światowej Organizacji Zdrowia (WHO) prawie miliard ludzi na świecie żyje
z zaburzeniami psychicznymi, 3 miliony ludzi umiera każdego roku z powodu szkodliwego spożycia alkoholu, a co 40 sekund jedna osoba popełnia samobójstwo.
W Polsce, w pierwszym półroczu 2020 roku, wg danych ZUS dotyczących wystawionych zwolnień lekarskich, po osobach ciężarnych, rodzących i będących w połogu, drugą kategorią chorych, którzy byli najczęściej kwalifikowani do L-4, były osoby cierpiące na różnego rodzaju zaburzenia psychiczne i zachowania. Liczba dni absencji chorobowej w związku z takimi zaburzeniami wzrosła o 2,9 pkt proc. (do 11 proc.) względem danych z 2019 r.
