Ozanimod jest nowym lekiem doustnym dostępnym w Unii Europejskiej dla pacjentów z z rzutowo-remisyjnym stwardnieniem rozsianym (RRMS) w fazie czynnej, mającym przeciwdziałać typowym dla tej choroby rzutom i powstawaniu zmian w mózgu. Jest jedynym zarejestrowanym modulatorem receptora fosforanu sfingozyny 1 (S1P), przeznaczonym do stosowania u pacjentów z RRMS w fazie czynnej
Bristol Myers Squibb (BMY) ogłosiła, że Komisja Europejska (KE) zarejestrowała ozanimod do leczenia dorosłych pacjentów z rzutowo-remisyjną postacią stwardnienia rozsianego (RRMS) w fazie czynnej, określonej na podstawie cech klinicznych lub w badaniu obrazowym. Dzięki zezwoleniu KE na dopuszczenie do obrotu, ozanimod, lek stosowany doustnie raz na dobę, zyskał status jedynego modulatora receptora fosforanu sfingozyny 1 (S1P) zarejestrowanego do stosowania u pacjentów z RRMS w fazie czynnej. Podstawą rejestracji są dane z badania klinicznego SUNBEAM™ i części B badania RADIANCE™, w których ozanimod porównywano z interferonem beta-1a i wykazano jego wysoką skuteczność, mierzoną rocznym wskaźnikiem rzutów (ARR) oraz liczbą i rozmiarem zmian w mózgu.
„Decyzja Komisji Europejskiej zapewnia pacjentom z RRMS w fazie czynnej dostęp do ozanimodu jako nowej opcji pierwszej linii leczenia, stanowiącej istotny postęp, o czym świadczą wyniki badań 3 fazy wskazujące na istotną poprawę w zakresie rzutów i zmian w mózgu powodowanych przez tę niezwykle ciężką chorobę” – powiedział cytowany w komunikacie Samit Hirawat, M.D., Dyrektor d/s Medycznych w Bristol Myers Squibb. – „Współautorami tego sukcesu są odważni pacjenci żyjący ze stwardnieniem rozsianym w Europie i na całym świecie, dlatego współpracujemy ze wszystkimi interesariuszami w celu zapewnienia pacjentom w Europie możliwości jak najszybszego skorzystania z zalet leku”.
Stwardnienie rozsiane (SM) jest chorobą, w której układ immunologiczny atakuje otoczki mielinowe komórek nerwowych, powodując ich uszkodzenia, które utrudniają przesyłanie impulsów pomiędzy neuronami. Takie zakłócenie komunikacji powoduje występowanie objawów i rzutów choroby. Na SM choruje 700 tys. osób w Europie i około 2,5 miliona na świecie.
Postać rzutowo-remisyjna SM (RRMS) charakteryzuje się występowaniem wyraźnie zaznaczonych napadów pogorszenia czynności neurologicznej. Po napadach, zwanych też rzutami lub zaostrzeniami, przychodzi okres częściowej lub całkowitej poprawy (remisji), podczas której objawy ustępują częściowo lub zupełnie i nie dochodzi do widocznej progresji choroby. W różnych okresach fazę RRMS można określić jako czynną (z rzutami lub/i zmianami widocznymi w obrazach MRI) lub nieczynną, a także jako pogorszenie (potwierdzone nasilenie niepełnosprawności w określonym okresie po rzucie choroby) lub brak pogorszenia. RRMS stanowi najczęstszy przebieg choroby u zdiagnozowanych pacjentów. RRMS rozpoznaje się pierwotnie u około 85 procent pacjentów. W przypadku postaci postępujących odsetek ten wynosi 10-15 procent.
Podstawą rejestracji były dane z randomizowanych, kontrolowanych aktywnym komparatotem badań 3 fazy – SUNBEAM i części B badania RADIANCE – w których uczestniczyło ponad 2600 pacjentów w 150 ośrodkach w ponad 20 krajach. Najważniejsze wyniki badań:
Ozanimod wykazał względne zmniejszenie ARR wobec interferonu beta-1a o 48% w okresie 1 roku w badaniu SUNBEAM i o 38% w ciągu dwóch lat w badaniu RADIANCE (bezwzględna wartość ARR odpowiednio 0,18 wobec 0,35 i 0,17 wobec 0,28).
Po upływie 1 roku w badaniu SUNBEAM leczenie z zastosowaniem ozanimodu spowodowało zmniejszenie liczby zmian w mózgu ulegających wzmocnieniu po podaniu gadolinu (GdE) w obrazach T1zależnych w większym stopniu niż zastosowanie interferonu beta-1a (0,16 wobec 0,43), co stanowi względne zmniejszenie o 63% oraz obniżyło liczbę nowych lub powiększających się zmian w obrazach T2-zależnych (1,47 wobec 2,84), co stanowi relatywny spadek o 48%.
Po dwóch latach w badaniu RADIANCE leczenie ozanimodem spowodowało zmniejszenie liczby zmian GdE T1-zależnych w większym stopniu niż stosowanie interferonu beta-1a (0,18 wobec 0,37), co stanowi względne zmniejszenie o 53%. Ozanimod przyniósł też spadek liczby nowych i powiększających się zmian T1-zależnych w porównaniu z interferonem beta-1a (1,84 wobec 3,18), co stanowi względne obniżenie ich liczby o 42%.
Leczenie ozanimodem prowadziło do ograniczenia średniego procentowego spadku objętości mózgu w stosunku do wartości wyjściowej w porównaniu z interferonem beta-1a po roku w badaniu SUNBEAM (-0,41% wobec -0,61%) i po dwóch latach w badaniu RADIANCE (-0,71% wobec -0,94%)
„Nie istnieje jedno uniwersalne podejście do leczenia SM. Pacjenci reagują różnie na stosowane obecnie metody terapii i dlatego tak ważny jest dostęp do wielu opcji leczenia ukierunkowanego na kluczowe cechy RRMS” – dodaje dr Giancarlo Comi, profesor honorowy neurologii, dyrektor Instytutu Neurologii Eksperymentalnej na Uniwersytecie Vita-Salute San Raffaele w Mediolanie. – „Zważywszy na potwierdzony empirycznie profil skuteczność i bezpieczeństwa, ozanimod stanowi istotną nową opcję leczenia i cieszę się, że mogę zaoferować go moim pacjentom”.
Ozanimod jest jedynym zarejestrowanym modulatorem receptora S1P, umożliwiającym pacjentom z RRMS w fazie czynnej rozpoczęcie terapii w większości przypadków bez wymogu obserwacji po przyjęciu pierwszej dawki leku.1 Obserwację zaleca się jedynie w przypadku pacjentów wysokiego ryzyka, u których występują określone choroby serca. Osiągnięcie dawki podtrzymującej ozanimodu powinno przebiegać w trybie stopniowego zwiększania dawki od dnia 1 do dnia 7 z uwagi na możliwość wystąpienia przejściowego obniżenia częstości akcji serca i opóźnień przewodzenia przedsionkowo-komorowego.
