Uniwersyteckie Centrum Kliniczne Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego – Klinika Hematologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych w Warszawie ukończyła techniczny, jakościowy i edukacyjny program wymagany przez Europejską Agencję Leków (EMA) do podawania terapii CAR-T firmy Novartis (tisagenlecleucel). Tym samym przeszła proces kwalifikacji potwierdzający gotowość ośrodka do stosowania tej formy terapii.
Terapia CAR-T to nadzieja dla pacjentów zmagających się z opornymi na leczenie lub nawrotowymi postaciami B-ALL i DLBCL.
CAR-T to metoda leczenia, która po jednorazowym podaniu może przynieść wieloletni efekt. To fundamentalna zmiana w sposobie leczenia, ale także ewolucja paradygmatu dla systemów opieki zdrowotnej i ekspertów zajmujących się kwestią finansowania terapii.
Uniwersyteckie Centrum Kliniczne w Warszawie jest kolejną placówką w Polsce certyfikowaną do stosowania terapii CAR-T firmy Novartis u dorosłych pacjentów obok Oddziału Hematologii i Transplantacji Szpiku Szpitala Klinicznego Przemienienia Pańskiego UM w Poznaniu i Kliniki Transplantacji Szpiku i Onkohematologii, Narodowego Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie Państwowego Instytutu Badawczego, z oddziałem w Gliwicach, oraz Kliniki Transplantacji Szpiku, Onkologii i Hematologii Dziecięcej „Przylądek Nadziei” Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego we Wrocławiu, certyfikowanej do stosowania terapii CAR-T u pediatrycznych pacjentów z ostrą białaczką limfoblastyczną z komórek B.
Aktualnie żadna zarejestrowana w Europie terapia CAR-T nie jest w Polsce refundowana.
CAR-T to przygotowywana indywidualnie, jednorazowa terapia genowo-komórkowa, która do walki z nowotworem wykorzystuje układ odpornościowy pacjenta. Ze względu na restrykcyjne procedury przygotowania oraz podania terapii, do jej stosowania wymagana jest odpowiednia infrastruktura ośrodka i przeszkolenie kadry specjalistów. Zakończony proces certyfikacji potwierdza pełną gotowość ośrodka do stosowania terapii CAR-T u pacjentów zakwalifikowanych do leczenia.
„W Uniwersyteckim Centrum Klinicznym pracuje wykwalifikowana grupa specjalistów, dzięki której możemy leczyć najnowszymi terapiami dostępnymi na świecie. Bez wątpienia nasz ośrodek spełnia najwyższe standardy umożliwiające wdrażanie nowatorskich procedur takich jak CAR-T. Terapia CAR-T jest jednym z największych odkryć w onkologii ostatnich lat. To niewątpliwie jeden z najbardziej innowacyjnych i obiecujących kierunków w medycynie. Jestem przekonany, że współpraca między ośrodkami akademickimi a firmami farmaceutycznymi jest możliwa i potrzebna. Metoda CAR-T jest aktualnie badana w wielu wskazaniach, wspólne wysiłki to szansa dla pacjentów na zwiększenie dostępu do przełomowego leczenia i wzbogacanie naukowych dowodów efektywności. Dzięki terapiom CAR-T aktualnie zarejestrowanym w Europie, już można leczyć pacjentów z białaczkami i chłoniakami, i cieszę się, że w Polsce mamy już pierwsze doświadczenia w tym zakresie. Większość pacjentów chorych na ostrą białaczkę limfoblastyczną i chłoniaka rozlanego z dużych komórek B dobrze odpowiada na leczenie konwencjonalne, jednakże u części chorych wykazujących cechy złego rokowania, wznowy następują szybko. Dla wielu takich osób nie mamy w tym momencie żadnych rozwiązań terapeutycznych, które dawałyby szansę na wyleczenie. Terapia CAR-T daje tym chorym nadzieję na życie, dlatego bardzo się cieszę, że nasza klinika dołączyła do grona ośrodków kwalifikowanych do leczenia w już zarejestrowanych wskazaniach” – wyjaśnia prof. dr hab. n. med. Grzegorz W. Basak, Kierownik Kliniki Hematologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego Uniwersytetu Medycznego w Warszawie.
Zgodnie z rejestracją EMA terapia CAR-T tisagenlecleucel może być stosowana w terapii nawrotowych lub opornych na leczenie: ostrej białaczki limfoblastycznej z komórek B (B-ALL) u dzieci oraz osób dorosłych do 25. roku życia włącznie oraz chłoniaka rozlanego z dużych komórek B (DLBCL) u osób dorosłych.
„Terapia CAR-T otworzyła nowe możliwości w leczeniu części pacjentów z ALL i DLBCL, którzy wyczerpali inne opcje terapeutyczne. Ta innowacyjna metoda
o udowodnionej, wysokiej skuteczności klinicznej, działa na pograniczu terapii genowej, komórkowej oraz immunoterapii, skutecznie „uzbrajając” limfocyty T pacjenta, by mogły one wykrywać i niszczyć komórki nowotworowe bardziej skutecznie. Terapia CAR-T w aktualnie zarejestrowanych wskazaniach stanowi leczenie ostatniej szansy w leczeniu agresywnych, śmiertelnych nowotworów. Proces refundacyjny tej terapii jest w toku, jesteśmy gotowi do rozmów z Ministerstwem Zdrowia, by zapewnić dostęp do tego przełomowego leczenia. Jednocześnie, oczekując na kolejne etapy tego procesu refundacyjnego, zwiększamy sukcesywnie liczbę ośrodków kwalifikowanych do stosowania leczenia na mapie Polski, by zmniejszać bariery logistyczne zarówno dla pacjentów, jak i te związane z samą produkcją leku, która znacząco różni się od produkcji terapii np. w postaci tabletek” – mówi dr n. med. Adam Goszczyński, Dyrektor Medyczny Novartis Oncology w Polsce.
Jak w praktyce działa mechanizm terapii CAR-T? W specjalistycznym procesie separacji składników krwi (leukaferaza) izolowane są z niej leukocyty, w tym limfocyty T. Następnie są one przekazywane do laboratorium w celu modyfikacji. Przy pomocy wektora wirusowego limfocyty T zostają genetycznie zaprogramowane tak, aby rozpoznawały komórki nowotworu. Następnie nowo utworzone komórki CAR-T ulegają namnażaniu i trafiają z powrotem do krwi pacjenta. Tak zaprogramowane komórki CAR-T są w stanie rozpoznać komórki nowotworowe, przyłączyć się do nich i aktywnie je zniszczyć.
