Technologia 3D coraz śmielej wkracza do stomatologii

Eksperci z SE+ Studia Stomatologii Estetycznej prowadzą prace nad wykorzystaniem technologii CAD CAM – projektowania i druku 3D do odbudowy kostnej fragmentów żuchwy i szczęki. Projekt badawczy to szansa dla pacjentów, u których niemożliwe jest leczenie z wykorzystaniem tradycyjnych implantów. W jego ramach zostanie opracowana metoda leczenia, która będzie mogła zostać wdrożona powszechnie w gabinetach.

W ramach założeń nowej metody, przygotowywane jest tytanowe rusztowanie (siatka), zaprojektowane indywidualnie dla każdego pacjenta, które następnie zostaje wydrukowane w technologii 3D. Dzięki temu odbudowywana kość zyskuje anatomiczny kształt. To rozwiązanie pozwala na odtworzenie jej w trójwymiarowych zanikach, trudnych z perspektywy rekonstrukcji. Do tej pory w takich przypadkach rekonstrukcja była niemożliwa lub obarczona dużym ryzykiem niepowodzenia.

Celem projektu badawczego jest opracowanie procedury postępowania z pacjentem cierpiącym na zanik kostny żuchwy lub szczęk, która będzie gotowa do wdrożenia w gabinetach stomatologicznych.

Zanik kostny szczęk i żuchwy to efekt wczesnej utraty zębów oraz braku wystarczająco wczesnej rekonstrukcji uzębienia z zastosowaniem implantów. W takiej sytuacji tkanka kostna nie jest fizjologicznie obciążana podczas żucia i ulega stopniowemu zanikowi. Sytuację niekiedy pogarsza też stosowanie ruchomych protez osiadających. Spoczywają one na podłożu kostnym, powodują ucisk, a z czasem jego zanik. Utrata kości pociąga za sobą dalsze konsekwencje, między innymi brak możliwości zastosowania implantów zębowych.

W sytuacji zaniku kostnego szczęk czy żuchwy zwykle nie ma wystarczającej ilości miejsca, aby wszczepić implanty zębowe, co z kolei dodatkowo przekłada się na pogłębianie zaniku kostnego. To błędne koło ma również wpływ na estetykę profilu twarzy pacjenta oraz zgryz. Może też mieć dalsze konsekwencje zdrowotne, takie jak schorzenia stawów skroniowo-żuchwowych, których objawem jest ból podczas żucia oraz codziennych czynności.

Leczenie zaniku kostnego w technologii 3D składa się z kilku etapów. W pierwszej kolejności określana jest wielkość i kształt siatki tytanowej. Następnie, po zaprojektowaniu i wydrukowaniu z użyciem technologii CAD CAM, jest ona umieszczana podczas procedury klinicznej rekonstrukcji kostnej w szczęce lub żuchwie pacjenta. Kolejny krok to odbudowa ubytków kostnych przy użyciu materiałów kościotwórczych. Okres wygajania i odbudowy potrwa od 4 do 6 miesięcy, w zależności od tego, jak rozległa będzie odbudowa.

Leczenie z zastosowaniem technologii CAD CAM jest mniej inwazyjne niż w przypadku tradycyjnej odbudowy kostnej. Umożliwia szybszą poprawę zdrowia pacjenta i – co bardzo ważne – może być zastosowane u osób z bardzo zaawansowanym zanikiem, u których do tej pory leczenie nie było możliwe.

Leczenie z zastosowaniem technologii CAD CAM jest mniej inwazyjne niż w przypadku zastosowania tradycyjnej odbudowy kostnej. Umożliwia szybszą poprawę zdrowia pacjenta i co istotne może być zastosowane u osób z bardzo zaawansowanym zanikiem kostnym, u których do tej pory leczenie było niemożliwe.

Projekt jest realizowany przez dr Radosława Witkowskiego, chirurga szczękowego, który współpracuje z SE+ Studiem Stomatologii Estetycznej w Krakowie.

„Odbudowa kostna elementów żuchwy i szczęki to przełom w chirurgii stomatologicznej. Do tej pory rozwiązanie to było stosowane już w ortopedii, jednak jest to nowość, jeśli chodzi o odbudowę elementów kości twarzy. Prace badawcze i rozwojowe, które prowadzimy, mają na celu rozpowszechnienie stosowania technologii 3D w odbudowie kości żuchwy i szczęki. Chcemy wypracować schematy leczenia, możliwe do zaimplementowania szeroko w gabinetach stomatologicznych” – stwierdził dr Radosław Witkowski.

Do tej pory, dzięki realizacji projektu dr Witkowskiego, wykonano uzupełnienia kostne żuchwy lub kości szczękowej w technologii CAD CAM u około 60 pacjentów.
W fazie badań laboratoryjnych projekt wspiera prof. Shahram Ghanaati z Uniwersytetu Medycznego im. W. Goethego we Frankfurcie. Projekt jest finansowany ze środków unijnych w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Prace badawcze rozpoczęły się w 2018 roku i potrwają do końca 2021.

„W SE+ Studiu Stomatologii Estetycznej specjalizujemy się w stosowaniu nowoczesnych implantów. Dlatego nieustannie wspieramy i poszukujemy nowych rozwiązań, które umożliwiłyby szybszą poprawę zdrowia pacjentów dzięki zastosowanym innowacjom medycznym – również w procesie trójwymiarowej regeneracji kostnej oraz osteointegracji implantów tytanowych w regenerowanej kości” – komentuje dr n. med. Barbara Książkiewicz, kierownik kliniczny i naukowy w SE+ Studiu Stomatologii Estetycznej, specjalistka stomatologii ogólnej i protetyki stomatologicznej.

Leczenie zaniku kostnego przy użyciu technologii 3D składa się z kilku etapów. W pierwszej kolejności określa się wirtualnie na ekranie monitora rozległość zaniku kostnego oraz kształt i zasięg projektowanej siatki tytanowej. Powinna ona być wymodelowana w taki sposób by odtworzyć anatomiczny kształt zanikłej kości, którą przy jej użyciu będziemy rekonstruować. Precyzja z jaką jesteśmy w stanie odbudować ludzką tkankę możliwa jest dzięki zastosowaniu technologii CAD CAM oraz nowoczesnych metod obrazowania/diagnostyki CBCT. Następnie po zaprojektowaniu i wydrukowaniu siatki ze stopów tytanu jesteśmy gotowi do kolejnego etapu czyli części klinicznej, który przenosi złożony proces rekonstrukcji z nowoczesnego laboratorium CAD CAM do kliniki implantologicznej. Podczas tej części wykonywany jest zabieg, polegający na umieszczeniu siatki, nadającej kształt odbudowie kostnej wraz z materiałem kościotwórczym w szczęce lub żuchwie pacjenta celem precyzyjnej odbudowy zanikłej kości. Okres wygajania i odbudowy potrwa od 4-6 miesięcy w zależności od jej rozległości.

Badania przemysłowe i prace rozwojowe nad wykorzystaniem innowacji medycznych w procesie trójwymiarowej regeneracji kostnej oraz osteointegracji implantów tytanowych w regenerowanej kości są realizowane przez dr Radosława Witkowskiego, chirurga szczękowego. Badanie finansowane ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego programu operacyjnego województwa opolskiego w latach 2014-2020, przyznanych przez Opolskie Centrum Rozwoju Regionalnego. Przedmiotem projektu jest przeprowadzenie badań przemysłowych i prac rozwojowych, niezbędnych do opracowania schematów leczniczych i procedur postępowania z pacjentem w procesie trójwymiarowej regeneracji kostnej oraz osteointegracji implantów tytanowych w regenerowanej kości, które umożliwiłyby szybszą poprawę zdrowia pacjentów dzięki zastosowanym innowacjom medycznym. Technologia trójwymiarowego druku CAD CAM pozwoli na zastosowanie implantów u pacjentów cierpiących na zanik kostny kości szczękowej i żuchwowej po wcześniejszej odbudowie kostnej dzięki zastosowaniu tytanowych siatek wydrukowanych w technologii 3D.