Pracodawcy RP, we współpracy z ekspertami i profesjonalistami medycznymi, opracowali raport „Profilaktyka zdrowotna w systemie ochrony zdrowia”. Dokument stanowi wstęp do dyskusji na temat konieczności i opłacalności inwestowania w profilaktykę zdrowotną. Dokument zawiera także rekomendacje dotyczące poprawy wykorzystania profilaktyki i wczesnej diagnostyki w celu zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego obywateli, co w dłuższej perspektywie czasowej przełoży się na sprawne funkcjonowanie i rozwój naszego państwa.
„Pandemia doprowadziła do znacznej destabilizacji systemów opieki zdrowotnej, nie tylko w Polsce, ale i na całym świecie. Przyczyniła się również do zaciągnięcia dużego długu zdrowotnego związanego z terapią i diagnostyką innych chorób, a także znaczącego ograniczenia działań profilaktycznych” – wyjaśnia prof. dr hab. n. med. Jarosław Pinkas, Konsultant Krajowy w dziedzinie zdrowia publicznego, współtwórca raportu.
Twórcy raportu przeanalizowali dotychczasowe doświadczenia i wyzwania, jakie stały przed systemem opieki zdrowotnej, a także wskazali rekomendacje w zakresie wprowadzenia efektywnej profilaktyki i wczesnej diagnostyki.
Najważniejsze wnioski:
W Polsce realizowanych jest bardzo dużo projektów, ale ich rozdrobnienie, rozproszenie, różny czas realizacji, nierównomierny do nich dostęp i mnogość organizatorów potwierdza, że polski system ochrony zdrowia pozbawiony jest całościowego, spójnego i skutecznego systemu profilaktyki zdrowotnej.
Dostęp do świadczeń profilaktycznych jest niestety niewystarczający, a niektóre województwa zupełnie pozbawione były realizacji części profilaktycznych badań przesiewowych. W efekcie programami profilaktycznymi objęto ograniczoną liczbę pacjentów.
W Polsce brakuje kompleksowego i sprawnego systemu profilaktyki zdrowotnej, obejmującego planowane działania, nadzór nad ich realizacją oraz ocenę uzyskiwanych efektów.
Rekomendacje:
monitorowanie, przegląd i systematyzowanie wniosków wynikających ze społecznych i ekonomicznych czynników warunkujących zdrowie populacji, które powinny być uwzględniane w polityce zdrowotnej państwa;
określenie spójnej, kompleksowej i wieloletniej koncepcji działań profilaktycznych – zbudowanie modelu powszechnego systemu opieki profilaktycznej;
wprowadzenie dostępu do rzeczywistej profilaktyki chorób cywilizacyjnych;
rozszerzenie dostępu do nieodpłatnych i podstawowych badań – poprawa dostępu do opieki profilaktycznej ukierunkowanej na zachowanie zdrowego trybu życia i zapobieganie chorobom, z uwzględnieniem priorytetów i wskaźników epidemiologicznych;
usprawnienie systemowych rozwiązań dotyczących organizacji opieki profilaktycznej, w tym zbierania danych o realizacji świadczeń profilaktycznych i kontynuacji leczenia pacjentów z rozpoznanymi w czasie badań profilaktycznych chorobami przewlekłymi;
poprawa realizacji obowiązujących procedur w zakresie profilaktyki zdrowotnej – zwłaszcza w odniesieniu chorób układu krążenia oraz chorób nowotworowych;
zwiększenie odsetka pacjentów uczestniczących w programach profilaktyki zdrowotnej;
dokonywanie analiz dotyczących efektywności realizowanych programów przez podmioty je finansujące;
poprawa realizacji obowiązujących procedur w zakresie profilaktyki zdrowotnej – zwłaszcza w odniesieniu do POZ i medycyny pracy.
Rekomendacje w obszarze terapeutycznym:
Ważne jest stałe rozszerzenie zakresu profilaktyki zdrowotnej o nowe obszary terapeutyczne, w tym przygotowanie nowych programów profilaktycznych, w zakresie:
profilaktyki pneumokokowego zapalenia płuc u osób dorosłych;
raka płuca;
profilaktyki zachorowań na nowotwory wątroby poprzez wprowadzenie narodowego planu eliminacji HCV;
profilaktyki zakażeń wirusem HPV – profilaktyki raka szyjki macicy;
profilaktyki pierwotnej i wtórnej choroby miażdżycowej układu sercowo-naczyniowego.
Wdrożenie działań profilaktycznych na szeroką skalę pozwala na znaczną redukcję liczby zachorowań oraz komplikacji zdrowotnych związanych ze zbyt późnym rozpoczęciem leczenia, a w rezultacie przynosi wymierne oszczędności – zarówno dla systemu ochrony zdrowia, jak i dla całej gospodarki.
