W większości przypadków rak endometrium, we wczesnych stadiach choroby, kwalifikuje się do leczenia chirurgicznego, którego skuteczność potwierdzają bardzo dobre wyniki pod postacią 5-letnich przeżyć. Korzyścią wykorzystania systemu robotycznego da Vinci w operacyjnym leczeniu raka trzonu macicy jest minimalizacja interwencji chirurgicznej i precyzja w wykonaniu zabiegu. Dzięki powiększeniu obrazu, szczegółowej wizualizacji anatomii oraz niewielkim narzędziom o ruchomości 560 stopni, chirurgia robotyczna przezwycięża niektóre ograniczenia laparoskopii i metody klasycznej, pozwalając na dotarcie w trudno dostępne miejsca w miednicy mniejszej. Ponadto, w przypadku pacjentek otyłych, cierpiących również na choroby współistniejące takie, jak nadciśnienie, cukrzyca i choroby układu sercowo-naczyniowego, robotyka pozwala na zminimalizowanie ryzyka wystąpienia infekcji oraz powikłań śród- i pooperacyjnych.
„Zastosowanie chirurgii robotycznej, zwłaszcza u kobiet otyłych, zmniejsza częstość występowania powikłań związanych z gojeniem się rany pooperacyjnej, typowych dla zabiegu przeprowadzanego metodą klasyczną. W efekcie wykorzystania robotyki skraca się również czas hospitalizacji i rekonwalescencji pacjentek, co korzystnie wpływa na jakość życia pacjentek po zabiegu i umożliwia im wcześniejsze wdrożenie leczenia uzupełniającego” – podkreśla dr n. med. Magdalena Bizoń, specjalistka z zakresu ginekologii onkologicznej w krakowskim Szpitalu na Klinach.
Szpital na Klinach od stycznia 2021 r. realizuje program operacyjnego leczenia nowotworów ginekologicznych (raka endometrium i raka szyjki macicy) z wykorzystaniem robota da Vinci. Dzięki dofinansowaniu programu na kwotę ponad 7,3 mln zł z Funduszy Europejskich operacje wykonywane są bezpłatnie.
„Od momentu rozpoczęcia realizacji programu zgłosiło się do nas ponad 170 kobiet, spośród których zoperowaliśmy ok. 80. Najmłodsza z pacjentek miała 25 lat, a najstarsza 85 lat. Uzyskane do tej pory wyniki wskazują, że zastosowane metody operacyjne, przeprowadzone w asyście robota przyczyniają się do poprawy jakości leczenia operacyjnego chorych na raka endometrium” – mówi Joanna Szyman, prezeska Grupy NEO Hospital, do której należy Szpital na Klinach.
Dane z programu pozyskane od 1 kwietnia 2021 r. do 31 maja 2022r. w trakcie kwalifikacji pacjentek do zabiegu, podczas operacji oraz w trakcie obserwacji pooperacyjnej u wszystkich kobiet operowanych w asyście robota poddano ocenie. Ocenione zostały częstość występowania i rodzaj powikłań śród- i pooperacyjnych, liczba konwersji do laparotomii, jakość życia (kwestionariusz EORTC) oraz skala bólu wg VAS. Przeprowadzona analiza wyraźnie wykazała, że zabiegi robotyczne są bezpieczne i charakteryzują się szeregiem korzyści zwłaszcza u pacjentek z otyłością, cukrzycą oraz chorobami współistniejącymi. Istotnym jest również fakt, ż zabiegi robotyczne z zakresu ginekologii wykonane w Szpitalu na Klinach w 2022 r. stanowią blisko 20% wszystkich zabiegów ginekologicznych wykonanych w asyście robota da Vinci w Polsce.
Chirurgia robotyczna to jedna z najnowocześniejszych technologii medycznych współczesnych czasów, której zalety zyskują coraz szerszy wydźwięk w publikacjach naukowych. Publikacja z 2020 r. „Robotic-assisted versus conventional laparoscopic hysterectomy for endometrial cancer. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol” wyraźnie wykazuje, że u pacjentek operowanych z powodu raka endometrium szacowana utrata krwi była istotnie wyższa w przypadkach tradycyjnej laparoskopii niż w przypadku zabiegów w asyście robota. Kobiety, które przeszły zabieg z wykorzystaniem robota miały krótszy czas pobytu w szpitalu.
Inne badanie z 2016 r. „Comparative safety and effectiveness of robot-assisted laparoscopic hysterectomy versus conventional laparoscopy and laparotomy for endometrial cancer: A systematic review and meta-analysis” – European Journal of Surgical Oncology – obejmowały bezpieczeństwo (powikłania okołooperacyjne i pooperacyjne, zgon w ciągu 30 dni oraz określone schorzenia), skuteczność (przeżycie, nawrót, długość pobytu w szpitalu, szacowaną utratę krwi i czas operacji) oraz wyniki zgłaszane przez pacjentki (wynik bólu, stosowanie leków przeciwbólowych, długość stosowania leków przeciwbólowych i czas powrotu do pracy).
Nie stwierdzono istotnych różnic w wynikach przeżycia. Czas pobytu w szpitalu był krótszy, krwawienie było mniejsze, a odsetek powikłań, ponownej hospitalizacji i transfuzji był niższy w przypadku operacji z wykorzystaniem robota w porównaniu z chirurgia otwartą. W porównaniu z tradycyjną laparoskopią, czas pobytu w szpitalu był również krótszy, mniejsza była utrata krwi, a odsetek konwersji do laparotomii, powikłań śródoperacyjnych, urazów dróg moczowych i cystotomii był niższy w operacji wspieranej robotem.
„Wnioski płynące z zaprezentowanych badań wskazują, że leczenie chirurgiczne z wykorzystaniem robota może być ogólnie bezpieczniejszą i lepszą opcją niż chirurgia otwarta i tradycyjna laparoskopia dla pacjentek z rakiem endometrium. Wymagane są oczywiście dalsze prospektywne badania z długoterminową obserwacją” – wyjaśnia Bizoń.
Rak endometrium, znany również jako rak trzonu macicy, jest aktualnie najczęstszym nowotworem ginekologicznym w Polsce. Rocznie w naszym kraju diagnozowanych jest ok. 6 tys. nowych zachorowań, a z jego powodu co roku umiera ponad 1,8 tys. kobiet. Niepokojącym jest fakt, że częstość występowania i śmiertelność z powodu raka endometrium cały czas ma tendencję rosnącą z powodu kilku czynników, wśród których kluczowym jest otyłość.
