Elektrofizjologia i elektroterapia – trendy 2022/2023

„Inteligentne” układy do elektroterapii o niedostępnych dotąd funkcjach, nowe techniki zabiegowe, innowacyjne cewniki ablacyjne i optymalizacja organizacji pracowni to główne trendy w dziedzinie elektrofizjologii i elektroterapii. Nowości w diagnostyce, leczeniu i opiece nad pacjentami z zaburzeniami rytmu serca omawiali prelegenci i uczestnicy konferencji „Co nowego w elektroterapii? I nie tylko”, która odbyła się w dniach 16-17 grudnia 2022 roku w Wiśle.

Blok poświęcony innowacyjnym układom wszczepialnym wspomagającym pracę serca dotyczył nowych typów urządzeń, nowych funkcji układów oraz optymalizacji parametrów stymulatorów serca (IPG), kardiowerterów-defibrylatorów (ICD) oraz układów do terapii resynchronizującej (CRT).
Zaprezentowano nowy model stymulatora bezelektrodowego Micra AV. Specjaliści podkreślali, że w świetle wniosków z badania AccelAV właściwe zdefiniowanie poszczególnych parametrów i funkcji stymulatora bezelektrodowego Micra AV oraz zastosowaniu odpowiednich ich modyfikacji możliwe jest zbliżenie się do stymulacji serca pozwalającej zachować fizjologiczną sekwencję skurczu przedsionków i komór – także w najtrudniejszych grupach pacjentów.

Podczas konferencji zaprezentowano także EV ICD – rodzaj kardiowertera-defibrylatora, wykorzystujący elektrodę wprowadzaną podmostkowo z małoinwazyjnego dostępu. Podkreślono, że podobnie jak w przypadku podskórnego kardiowertera-defibrylatora, taka technika pozwala na uniknięcie konieczności wprowadzania elektrod do jam serca drogą naczyń żylnych. Układ EV ICD ma zapewniać funkcję zarówno defibrylacji, jak i stymulacji serca.

W trakcie dyskusji o nowościach w dziedzinie elektroterapii zaprezentowano postępy w zakresie zastosowania podskórnego kardiowertera-defibrylatora (S-ICD). Specjaliści omówili doniesienia w zakresie nowej techniki implantacji układu z wykorzystaniem dostępu metodą dwóch cięć, co ma usprawniać i podnosić bezpieczeństwo zabiegu wszczepienia urządzenia.

HEARTLOGIC i HEARTINSIGHT to przykłady dwóch technologii wykorzystywanych do przewidywania epizodów zaostrzeń niewydolności serca. Są to algorytmy zawarte w urządzeniach wszczepialnych, badające określone parametry funkcjonowania serca, ale także całego organizmu pacjenta. Dzięki odpowiednio zdefiniowanym indeksom układ nadzorowany w ramach telemonitoringu urządzeń wszczepialnych może ostrzec ośrodek prowadzący pacjenta o występujących u chorego niebezpiecznych pogorszeniach stanu pacjenta – często jeszcze zanim jakiekolwiek objawy zauważy sam chory.

Ablacja z wykorzystaniem prądu o częstotliwości radiowej, krioablacja, kardioneuroablacja, ablacja epikardialna, ablacja bipolarna czy ablacja metodą elektroporacji? Zdaniem specjalistów elektrofizjologów nie można mówić o jednej idealnej, uniwersalnej zabiegowej formie leczenia arytmii – każda technika ablacji ma swoje zastosowanie w określonych przypadkach.
Podobne wnioski przedstawili eksperci w odniesieniu do nowych narzędzi wykorzystywanych w ramach zabiegowego leczenia zaburzeń rytmu serca. Na przykładzie cewnika DiamondTemp z diamentową końcówką ułatwiającą kontrolę temperatury podczas aplikacji prądem i techniki high power short duration (HPSD) polegającej na wykorzystaniu wyższej niż standardowa mocy prądu o częstotliwości radiowej, podawanej miejscowo do tkanki serca celem wykonania procedury ablacji podłoża arytmii w stosunkowo krótkim czasie, wskazano na najważniejsze trendy w zakresie ablacji RF, najczęściej stosowanym rodzaju zabiegowej terapii arytmii: coraz bardziej precyzyjną kontrolę poszczególnych etapów procedury i nakierowanie na maksymalne zwiększanie jej bezpieczeństwa.
Na przykładzie elektrody ablacyjnej IntellaNav Stablepoint eksperci omówili wartość integracji pomiaru siły nacisku i lokalnej impedancji w praktyce klinicznej. Specjaliści elektrofizjolodzy podkreślali, że w dziedzinie ablacji podłoża arytmii nowo docenianą rolę zyskuje obecnie biofizyka ablacji – nauka łącząca fizykę z fizjologią.

Nowością zaprezentowaną podczas konferencji była ablacja z wykorzystaniem robotycznej nawigacji elektromagnetycznej. Technologia ta pozwala na zdalne manipulacje elektrodą ablacyjną w sercu pacjenta, co przekłada się na wysoką precyzję ruchów, kontrolę nad kątem ułożenia elektrody i siłą jej nacisku. Zdaniem specjalistów jest to cenna metoda w wybranych grupach chorych, na przykład u pacjentów z arytmiami po korekcjach wrodzonych wad serca.

Oprócz stałego doskonalenia procedur i rozwoju technologii trendem w elektrofizjologii i elektroterapii jest optymalizacja systemu opieki nad pacjentami z zaburzeniami rytmu serca.
Specjaliści z zakresu elektrofizjologii i elektroterapii w odniesieniu do wytycznych naukowych i zaleceń a także doświadczeń własnych ośrodków wskazywali na czynniki poprawiające efektywność diagnostyki i terapii prowadzonej w poradniach kardiologicznych. Eksperci zaznaczali, że opracowywane listy kontrolne procedur diagnostycznych i zabiegowych, dotyczące postępowania w ramach telemonitoringu urządzeń wszczepialnych a także strategiczne planowanie wyposażenia pracowni i maksymalnie efektywne wykorzystanie narzędzi pozwalają na: redukcję ponadplanowych wizyt specjalistycznych, skrócenie czasu procedur i większe bezpieczeństwo pacjenta.

Specjaliści zaznaczali, że o optymalizacji opieki nad pacjentami z arytmiami myślą także producenci technologii, proponujący coraz częściej szerszy zestaw rozwiązań niż jedynie celowane zastosowane określonego narzędzia. Przykładem takiego podejścia jest system elektroanatomiczny Ensite X służący do mapowania serca w 3D oraz program Ensite Connected Care, łączący elementy zdalnej i stacjonarnej platformy kontaktu klinicystów oraz inżynierów i osoby wspierające zabiegi ablacji podłoża arytmii.