Ruszyła 4. edycja ogólnopolskiej kampanii edukacyjnej „Porozmawiajmy szczerze o otyłości”. Jej celem jest budowanie społecznej świadomości, że otyłość to choroba, a osoby, których dotyka zasługują na takie samo traktowanie i empatię, jak wszyscy inni chorzy.
„Pacjenci, z którymi na co dzień pracuję często dzielą się swoimi doświadczeniami. Spotykają się z werbalną, wyrażaną wprost, stygmatyzacją na wielu płaszczyznach: życia zawodowego, towarzyskiego, a nawet rodzinnego, gdzie przecież z założenia powinni otrzymywać wsparcie i zrozumienie. Jako przedstawiciele Polskiego Towarzystwa Leczenia Otyłości (PTLO) podejmujemy różnorodne działania, aby tej sytuacji przeciwdziałać. Między innymi dlatego z inicjatywy Towarzystwa oraz Instytutu Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej powstała „Karta Praw Chorego na Otyłość”. To unikalny dokument, który porządkuje podstawowe prawa osób chorych na otyłość w oparciu o obowiązujące w Polsce przepisy oraz Deklarację Praw Pacjenta Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). Karta jest też pomocnym narzędziem w prowadzeniu świadomych i wspierających rozmów na temat otyłości w gabinetach lekarskich” – komentuje prof. dr hab. n. med. Paweł Bogdański, Katedra i Zakład Leczenia Otyłości, Zaburzeń Metabolicznych oraz Dietetyki Klinicznej, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Prezes Polskiego Towarzystwa Leczenia Otyłości (PTLO).
Dyskryminacja chorych na otyłość często przybiera formę przemocy słownej poprzez wykorzystywanie krzywdzących i piętnujących sformułowań, które są przekazywane i utrwalane z pokolenia na pokolenie. Aż 69% Polaków było świadkiem sytuacji, w której osoba z otyłością została negatywnie skomentowana – wynika z badania przeprowadzonego w ramach kampanii. Język kształtuje otaczającą nas rzeczywistość, dlatego jest tak istotny również w komunikacji na temat choroby otyłościowej. Jednym z celów kampanii jest uwrażliwienie społeczeństwa na to, że sposób, w jaki mówimy o chorych i do chorych, co realnie wpływa na ich motywację i dalsze rokowania, a także samoocenę oraz stan psychiczny. Kampania promuje komunikację o otyłości, w której na pierwszym miejscu stawia się osobę, a nie chorobę.
Aby pokazać, że sposób w jaki mówimy o samej chorobie, ale również o pacjentach ma wpływ na to, w jaki sposób otyłość jest postrzegana przez społeczeństwo powstał praktyczny słownik „Jak wspierająco mówić o chorobie otyłościowej?” https://ootylosci.pl/slownik-otylosci/.
Opracowanie ma formę praktycznego poradnika skierowanego do wszystkich, którzy chcą pisać i mówić o otyłości oraz osobach chorych na otyłość w sposób empatyczny, odpowiedzialny i bez powielania raniących stereotypów.
Na potrzeby projektu przeprowadzone zostało w maju br. reprezentatywne badanie opinii publicznej, w którym wzięło udział ponad 1000 respondentów: zarówno chorych na otyłość, jak i tych, których otyłość nie dotyczy. Wyniki badań pozwoliły przeanalizować jakość i frekwencję słów używanych w stosunku do osób z otyłością oraz opisujących objawy tej choroby. Na tej podstawie wyodrębnione zostały słowa stygmatyzujące oraz wspierające, a na ich bazie powstały praktyczne przykłady i rekomendacje, jak świadomie budować empatyczną komunikację, która na pierwszym miejscu stawia chorego i jego godność jako niezbywalne prawo człowieka.
Słownik przedstawia również szereg pojęć, które funkcjonują wokół otyłości, takich jak fatfobia, weightsm, negging i inne. Porządkuje tym samym mnogość różnych punktów widzenia.
Opracowanie powstało przy wsparciu interdyscyplinarnych Ekspertów: prof. dr hab. n. med. Pawła Bogdańskiego – Prezesa Polskiego Towarzystwa Leczenia Otyłości, dr hab. n. med. Mariusza Wyleżoł – Wiceprezesa Polskiego Towarzystwa Leczenia Otyłości, Adrianny Sobol – psycholog, pracującej z osobami chorymi na otyłość oraz twórczyni portalu „W trosce o chorego pracownika”, a także Beaty Tadli – dziennikarki telewizyjnej, radiowej i prezenterki.
Wyniki badań zostały opatrzone dodatkowo osobistymi komentarzami pacjentek chorujących na otyłość: Katarzyny Głowińskiej – prezeski Fundacji na rzecz Leczenia Otyłości oraz Emilii Modrzyńskiej – ambasadorki kampanii „Porozmawiajmy szczerze o otyłości”.
„Słowa są odzwierciedleniem naszych emocji. Wybierając słowo, wybieramy swój stosunek wobec opisywanej osoby lub zjawiska. Niestety, często nie zdajemy sobie sprawy, jak wielka to odpowiedzialność. Tymczasem mechanizmy psychologiczne działają tak, że stygmatyzujące słowa, kierowane wielokrotnie do innych, stają się ich własnymi sądami o sobie. Osoba z otyłością jako odbiorca bolesnych słów, zaczyna sama o sobie myśleć wyłącznie w ujemnych kategoriach. Dlatego w sferze mówienia o otyłości tak bardzo potrzebna jest edukacja. Opracowanie „Jak wspierająco mówić o chorobie otyłościowej” otwiera furtkę do komunikacji bez przemocy, bez uprzedzeń i z szacunkiem należnym wszystkim chorym” – komentuje Adrianna Sobol, psycholog i psychoonkolog, twórczyni portalu „W trosce o chorego pracownika”.
