• W przypadku dopuszczenia momelotynibu do obrotu przez Komisję Europejską, stanie się on pierwszym i jedynym lekiem w Unii Europejskiej wskazanym specyficznie do stosowania u pacjentów z mielofibrozą i umiarkowaną do ciężkiej postacią anemii.
• Decyzja w sprawie wydania pozwolenia na dopuszczenie do obrotu w Unii Europejskiej dla momelotynibu spodziewana jest na początku 2024 r.
Komitet ds. Produktów Leczniczych Stosowanych u Ludzi (CHMP) Europejskiej Agencji Leków (EMA) przyjął pozytywną rekomendację dotyczącą stosowania momelotynibu w leczeniu powiększenia śledziony związanego z chorobą lub objawów występujących u dorosłych pacjentów z umiarkowaną do ciężkiej niedokrwistością, z pierwotnym włóknieniem szpiku, włóknieniem szpiku poprzedzonym czerwienicą prawdziwą lub włóknieniem szpiku poprzedzonym nadpłytkowością samoistną, którzy nie byli wcześniej leczeni inhibitorami kinazy janusowej (JAK) lub byli leczeni ruksolitynibem.
Opinia komitetu CHMP jest jednym z ostatnich kroków poprzedzających wydanie przez Komisję Europejską decyzji o dopuszczeniu leku do obrotu. Jeśli momelotynib zostanie zatwierdzony, będzie jedynym lekiem w Unii Europejskiej (UE) dopuszczonym do stosowania specyficznie u nowo zdiagnozowanych, jak i wcześniej chorych na mielofibrozę z umiarkowaną do ciężkiej niedokrwistością.
„Dopuszczenie momelotynibu do obrotu w Unii Europejskiej może przyczynić się do zaspokojenia istotnej potrzeby medycznej pacjentów z mielofibrozą, u których stwierdzono umiarkowaną do ciężkiej postać anemii. Wielu pacjentów cierpiących na włóknienie szpiku z czasem może wymagać nawet transfuzji z powodu niedokrwistości. Rekomendacja CHMP to istotny krok na drodze do poprawy losu tej grupy pacjentów w Unii Europejskiej” – tłumaczy Krzysztof Kępiński, Dyrektor Relacji Zewnętrznych w firmie GSK.
Podstawą do wydania pozytywnej rekomendacji CHMP były dane z głównego badania klinicznego MOMENTUM oraz subpopulacji dorosłych pacjentów z umiarkowaną do ciężkiej niedokrwistością (hemoglobina <10 g/dl) z badania III fazy SIMPLIFY-1. Badanie MOMENTUM zostało zaprojektowane w celu oceny bezpieczeństwa i skuteczności momelotynibu w porównaniu z danazolem w leczeniu i ograniczaniu kluczowych objawów mielofibrozy w populacji pacjentów z objawami choroby oraz niedokrwistością, wcześniej leczonych inhibitorem JAK. Badanie SIMPLIFY-1 zostało zaprojektowane w celu oceny skuteczności i bezpieczeństwa stosowania momelotynibu w porównaniu z ruksolitynibem u pacjentów z mielofibrozą, którzy nie otrzymywali wcześniej terapii inhibitorem JAK.
W obu badaniach klinicznych najczęściej zgłaszanymi działaniami niepożądanymi były biegunka, małopłytkowość, nudności, ból głowy, zawroty głowy, zmęczenie, osłabienie, ból brzucha i kaszel.
Jeżeli momelotynib zostanie zatwierdzony w UE, będzie dostępny pod proponowaną nazwą handlową Omjjara. Rekomendację CHMP poprzedziło dopuszczenie do obrotu we wrześniu 2023 r. momelotynibu pod marką Ojjaara przez amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków (FDA) w leczeniu mielofibrozy pośredniego lub wysokiego ryzyka, w tym pierwotnego lub wtórnego włóknienia szpiku (poprzedzonego czerwienicą prawdziwą i poprzedzonego nadpłytkowością samoistną), u dorosłych pacjentów z niedokrwistością. Momelotynib nie został zatwierdzony na żadnym innym rynku.
Momelotynib ma zróżnicowany mechanizm działania, obejmujący zdolność hamowania trzech kluczowych szlaków sygnałowych: kinazy janusowej JAK1, JAK2 i receptora aktywiny A typu 1 (ACVR1)1. Hamowanie JAK1 i JAK2 może złagodzić objawy ogólne i powiększenie śledziony1,3,5. Dodatkowo hamowanie ACVR1 prowadzi do obniżenia poziomu krążącej hepcydyny, czego efektem jest zwiększenie dostępności żelaza i wytwarzania krwinek czerwonych.
Mielofibroza (włóknienie szpiku) to rzadki nowotwór szpiku kostnego o przewlekłym przebiegu. W przebiegu mielofibrozy szpik kostny jest stopniowo zastępowany włóknistą tkanką bliznowatą, co ogranicza jego zdolność do produkcji komórek krwi. W efekcie włóknienia szpiku krwiotworzenie przenosi się m.in. do śledziony, która znacznie się powiększa, co z kolei powoduje szereg dolegliwości tj. ból brzucha, uczucie pełności, nudności, biegunkę, obrzęki kończyn dolnych.
Poza powiększeniem śledziony (splenomegalia) charakterystycznymi objawami choroby są postępująca niedokrwistość i wyniszczające objawy ogólnoustrojowe, takie jak zmęczenie, nocne poty i ból kości, które można przypisać nieskutecznej hematopoezie i nadmiernej produkcji cytokin prozapalnych . W chwili rozpoznania około 40% pacjentów ma umiarkowaną lub ciężką postać anemii i szacuje się, że u większości pacjentów niedokrwistość rozwinie się w trakcie choroby. Pacjenci z włóknieniem szpiku i niedokrwistością wymagają dodatkowego leczenia wspomagającego, w tym transfuzji koncentratu krwinek czerwonych, a ponad 30% z nich zmuszona jest przerwać leczenie z powodu niedokrwistości. Pacjenci wymagający transfuzji mają złe rokowanie i krótsze czasy przeżycia.
