Rozpoczął się Europejski Tydzień Walki z Rakiem Szyjki Macicy (20 – 26 stycznia). Ten nowotwór jest wykrywany każdego roku u około pół miliona kobiet na świecie i jest czwartym pod względem częstości występowania nowotworem u kobiet. Mimo że rozwija się on latami, niemal połowa chorych dowiaduje się o nim już w zaawansowanym i trudnym do wyleczenia stadium. W profilaktyce tego nowotworu kluczowe jest regularne wykonywanie cytologii a także szczepienia przeciwko wirusowi HPV.
We wczesnym stadium rak szyjki macicy przebiega bezobjawowo, ale wystarczy proste badanie cytologiczne, aby wykryć nieprawidłowości zanim rozwinie się choroba. Dlatego tak ważne jest, aby wykonywać je regularnie – to podstawa diagnostyki. Kolejnym ważnym krokiem w zapobieganiu raka szyjki macicy jest szczepienie przeciwko wirusowi HPV, który jest główną przyczyną rozwoju tego nowotworu. Szacuje się, że zakażenie HPV zostało wykryte u ponad 90% kobiet z rakiem szyjki macicy.
Ze statystyk podawanych przez Krajowy Rejestr Nowotworów wynika, że cytologię regularnie wykonuje zaledwie 27% Polek, a aż 40% przypadków raka szyjki macicy diagnozuje się w naszym kraju w zaawansowanym stadium.
Niemal wszystkie przypadki raka szyjki macicy związane są z zakażeniem onkogennymi szczepami wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV). Jest on przenoszony podczas kontaktów seksualnych i szacuje się, że około 70% ludzi przynajmniej raz w życiu będzie miało kontakt z HPV. Nie oznacza to, że zachorują, bo silny organizm najczęściej sam radzi sobie z wirusem. Ponadto nie każdy szczep HPV jest onkogenny. Większość z jego odmian powoduje przykre, ale bezpieczne i łatwe do wyleczenia dolegliwości, takie jak kłykciny kończyste, czyli brodawki narządów płciowych.
Najgroźniejsze są jednak szczepy onkogenne, które w dłuższej perspektywie mogą doprowadzić nie tylko do raka szyjki macicy, ale także do nowotworów odbytu, jamy ustnej czy męskich narządów płciowych. Ocenia się, że na świecie ok. 690 tys. (a w Polsce ponad 3 tys.) zachorowań na nowotwory jest związanych z zakażeniami HPV.
Tu kluczowe jest szczepienie przeciwko wirusowi HPV, które powinno być wykonane zarówno u dziewczynek, jak i chłopców w wieku 12 – 13 lat. Obecnie jest ono w Polsce refundowane przez NFZ. Warto przy tym pamiętać, że w krajach, które wprowadziły szczepienia przeciw HPV, liczba zakażeń spadła nawet o 90%. Szczepiąc się, kobieta zmniejsza o 70% ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy.
Do głównych czynników zachorowania na raka szyjki macicy zalicza się:
• infekcje onkogennymi odmianami wirusa HPV i współżycie z zakażonymi partnerami,
• wiek (zachorowalność zwiększa się wraz z wiekiem),
• wczesne rozpoczęcie życia seksualnego i dużą liczbę partnerów seksualnych,
• dużą liczbę porodów,
• palenie papierosów,
• stwierdzenie zmian patologicznych w badaniu cytologicznym.
