Dlaczego Polska zamiata pod dywan problem choroby Alzheimera i innych demencji?

mózg na czarnym tle

• Podczas 70. Światowego Zgromadzenia Zdrowia (WHA 70) w Genewie 29 maja 2017 r. 194 kraje w tym Polska zobowiązały się do realizacji „Global Public Health Action Plan for Responding to Dementia” na lata 2017-2025. W przyszłym roku upłynie termin realizacji zadań w zakresie opracowania krajowego planu na rzecz demencji, który ma być kompleksową odpowiedzią na wyzwania opieki zdrowotnej, społecznej i środowiskowej powodowane lawinowym wzrostem zachorowań na chorobę Alzheimera oraz inne choroby neurodegeneracyjne. Plan uznaje, że demencja nie jest normalną częścią starzenia się i że rządy powinny działać już teraz.

• Obecnie na demencję cierpi około 8,7 miliona osób w Europie i 47,5 miliona na całym świecie, a każdego roku odnotowuje się 4,5 mln nowych przypadków. Szacuje się, że choroba Alzheimera stanowi 65 – 70% wszystkich chorób otępiennych. Przyjmuje się więc, że nawet 33 miliony osób na świecie cierpi na tę chorobę. Jednak już w 2050 r. liczba chorych na demencję może wynieść 132 miliony, z czego z demencją spowodowaną chorobą Alzheimera będzie żyło nawet 92 miliony osób. W Polsce choroba otępienna spowodowana chorobą Alzheimera może dotyczyć ponad 1,2 mln osób w 2050 roku.

• W 2019 r. choroba Alzheimera i inne formy demencji znalazły się na 7. miejscu wśród głównych przyczyn zgonów. Jest to główna przyczyna niepełnosprawności i zależności wśród osób starszych na całym świecie, a wraz ze starzeniem się populacji oczekuje się, że liczba ta będzie nadal rosnąć.

• Międzynarodowa Konferencja organizowana przez Alzheimer’s Disease International (ADI) po raz pierwszy odbędzie się w Polsce w kwietniu br. Stanowi ostatnią szansę na zwrócenie w Polsce uwagi na palący problem demencji i poważny dialog z Ministerstwem Zdrowia nad opracowaniem i wdrożeniem Polskiego Planu Alzheimerowskiego

Cicha epidemia, jak zaczyna się określać chorobę Alzheimera, zaczyna osiągać niepokojącą skalę. Według wytycznych WHO szeroko konsultowanych z takimi organizacjami jak Alzheimer Europe czy Alzheimer’s Disease International (ADI) narodowe plany Alzheimerowskie mają obejmować m.in. działania związane z wczesną diagnostyką demencji, leczeniem, opieką oraz wsparciem środowiskowym opiekunów osób chorych, badaniami i innowacjami w zakresie demencji, systemami rejestrów chorych oraz edukacją społeczną w tym zakresie. Jednak polski Plan Alzheimerowski jest „opracowany” od 2017 r.

„Już w kwietniu br. Polacy w gronie międzynarodowych ekspertów, organizacji Alzheimerowskich, lekarzy, opiekunów chorych będą mogli porozmawiać między innymi o tym, w jaki sposób najefektywniej wdrażać plany działania w obszarze chorób otępiennych i jakie są najnowsze trendy w zakresie diagnostyki i leczenia. Organizatorzy po stronie Alzheimer Disease International, których w Polsce mam zaszczyt reprezentować jako członek komitetu organizacyjnego liczą na dialog z kierownictwem Ministerstwa Zdrowia. Wraz z czołowymi Polskimi ekspertami zaangażowanymi w organizację tego wydarzenia liczymy na przełom w postaci poważnego systemowego pochylania się nad palącym tematem opracowania „Polskiego Planu Alzheimerowskiego”. Deklarujemy merytoryczne zaangażowanie zarówno po stronie klinicystów, ekspertów systemowych jak również organizacji pacjenckich” – wyjaśnia prof. Tomasz Gabryelewicz, prezes Polskiego Towarzystwa Alzheimerowskiego oraz członek komitetu organizacyjnego międzynarodowej konferencji Alzheimer Disease International.

„Polska jest na niechlubnej liście tych państw, które nie rozpoczęły prac systemowych nad opracowaniem rozwiązań nie mówiąc już o ich pilotażu, pomimo, iż w 2011 r. powstał Polski Plan Alzheimerowski opracowany przez naukowców oraz przedstawicieli ogólnopolskiego porozumienia organizacji alzheimerowskich. Niestety do tej pory nie został wprowadzony. Zabiegaliśmy o dialog ze stroną rządową poprzedniej władzy, zabiegamy ponownie po zmianie kierownictwa w Ministerstwie Zdrowia oraz Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Nie ma żadnego odzewu” – dodaje Zbigniew Tomczak, prezes Polskiego Stowarzyszenia Pomocy Osobom z Chorobą Alzheimera współorganizator międzynarodowej konferencji Alzheimer Disease International.

W 2023 roku udział osób w wieku powyżej 65 lat w polskiej populacji wyniósł prawie 20%. Ryzyko zachorowania na chorobę Alzheimera po ukończeniu 65 roku życia ulega praktycznie podwojeniu z upływem każdych kolejnych pięciu lat. Oznacza to, że na chorobę Alzheimera zachoruje 3% osób w grupie wiekowej 65-69 lat, 6% osób w grupie 70-74 lata i blisko połowa w wieku 85 lat i więcej. Ważne jest, aby w Polsce choroby otępienne stały się priorytetem zdrowia publicznego.

Alzheimer’s Disease International co dwa lata organizuje międzynarodową konferencję przyciągającą ponad 1000 delegatów ze wszystkich zakątków świata. Więcej informacji na temat uczestnictwa można znaleźć na stronie adiconference.org

*****
Alzheimer’s Disease International (ADI) to międzynarodowa federacja 105 stowarzyszeń i federacji Alzheimera na całym świecie, współpracująca ze Światową Organizacją Zdrowia. ADI działa lokalnie, wspierając krajowe stowarzyszenia Alzheimera w promowaniu i oferowaniu opieki i wsparcia dla osób z demencją i ich partnerów w opiece, jednocześnie pracując globalnie, aby skupić uwagę na demencji i prowadzić kampanię na rzecz zmiany polityki zdrowotnej.