- Globalne zmiany demograficzne i wyzwania zdrowotne wywierają coraz większą presję na systemy opieki zdrowotnej i społeczeństwo w szerszym ujęciu. Programy szczepień dla dorosłych są potencjalnie potężnym narzędziem dla decydentów, aby złagodzić tę presję.
- Analiza stosunku korzyści do kosztów tych samych szczepionek wykazała, że szczepionki dla dorosłych mogą zwrócić społeczeństwu nawet 19-krotność początkowej inwestycji, gdy ich znaczące korzyści wykraczające poza system opieki zdrowotnej zostaną spieniężone.
- Jest to równowartość miliardów dolarów korzyści pieniężnych netto dla społeczeństwa, a dokładniej do 4637 dolarów za pełny cykl szczepień jednej osoby.
- Pomimo coraz większego uznania dla szerszej wartości szczepień, nadal istnieją znaczne luki w dowodach, co prowadzi do niedoszacowania wartości szczepionek i ryzyka nieoptymalnych decyzji politycznych.
- Zaleca się, aby rządy przyjęły nastawienie na profilaktykę, aby zmniejszyć rosnącą presję na systemy opieki zdrowotnej i społeczeństwo, a szczepienia dorosłych odgrywają kluczową rolę w umożliwieniu nam dłuższego, zdrowszego i bardziej produktywnego życia.
Na świecie zachodzą obecnie znaczące zmiany demograficzne, których dominującym trendem jest starzenie się społeczeństw. W przypadku chorób zakaźnych, takich jak półpasiec i choroba pneumokokowa, częstość występowania i nasilenie objawów mogą wzrastać wraz z wiekiem i wiążą się ze znacznym obciążeniem hospitalizacją w tej populacji. Wraz ze starzeniem się społeczeństwa wzrasta również wykorzystanie zasobów opieki zdrowotnej. Wymaga to gotowości systemów opieki zdrowotnej i społecznej do sprostania tym wyzwaniom. A przecież w wielu krajach mamy do czynienia z tzw. długiem zdrowotnym po pandemii COVID.
Sprostanie tym wyzwaniom wymaga zmiany paradygmatu z leczenia interwencyjnego na działania profilaktyczne – przekonują eksperci z Biura Ekonomiki Zdrowia (OHE), najstarszej na świecie niezależnej organizacji badawczej zajmującej się ekonomiką zdrowia. Szczepienia stanowią podstawowy środek zapobiegawczy, integralny element osiągania globalnych celów zdrowotnych, takich jak Cele Zrównoważonego Rozwoju ONZ (SDGs).
Chociaż na całym świecie poczyniono znaczne postępy w zakresie szczepień dzieci, to dostęp do szczepień dorosłych jest niespójny w poszczególnych krajach, a ich włączenie do rutynowych schematów szczepień jest ograniczone. Dlatego strategia WHO ma na celu promowanie zalecanych szczepień przez całe życie, podkreślając potrzebę podnoszenia świadomości na temat korzyści płynących ze szczepień dorosłych i krajowych strategii szczepień.
Raport OHE pokazuje zdrowotną i społeczno-ekonomiczną wartość programów szczepień dorosłych przeciwko grypie sezonowej (grypie), chorobie pneumokokowej (PD), półpaścowi (HZ) i syncytialnemu wirusowi oddechowemu (RSV) w dziesięciu krajach (Australia, Brazylia, Francja, Niemcy, Włochy, Japonia, Polska, RPA, Tajlandia i Stany Zjednoczone Ameryki).
Wyniki są oparte na:
Ukierunkowany przegląd literatury na temat opublikowanych dowodów na obciążenie tymi chorobami, którym można zapobiegać poprzez szczepienia, u dorosłych oraz na temat zdrowia, systemu opieki zdrowotnej i korzyści społecznych wynikających ze szczepień.
Modelowanie ekonomiczne zdrowia w celu oszacowania stosunku korzyści do kosztów oraz korzyści pieniężnych netto związanych z programami szczepień dorosłych w próbie do 10 krajów.
Odkrycia potwierdzają kluczową rolę solidnych programów szczepień dorosłych w rozwiązywaniu głównych wyzwań zdrowotnych i społecznych, przy jednoczesnym dostosowaniu się do kluczowych globalnych programów, takich jak cele zrównoważonego rozwoju ONZ, Dekada Zdrowego Starzenia się ONZ (2021–2030) i Agenda Szczepień WHO 2030 (IA2030).
Choroby, którym można zapobiegać poprzez szczepienia, nadal stanowią znaczne obciążenie dla populacji dorosłych, powodując śmiertelność i poważne konsekwencje zdrowotne. Dowody wskazują, że szczepienia osób dorosłych są wysoce skuteczne w zapobieganiu chorobom, ich następstwom i śmiertelności, szczególnie u osób starszych i osób z przewlekłymi schorzeniami.
Zakażenia wywołane przez wirusa grypy, Streptococcus pneumoniae, RSV i reaktywowany VZV znacząco przyczyniają się do wykorzystania zasobów opieki zdrowotnej i związanych z tym kosztów. Programy szczepień ochronnych dorosłych są bardzo opłacalne i mogą przynieść systemom opieki zdrowotnej oszczędności netto na kosztach. Niedawne badania wykazały, że programy te nie tylko oferują korzyści zdrowotne, ale także przynoszą korzyści finansowe, zapobiegając opiece szpitalnej i w nagłych wypadkach.
Choroby, którym można zapobiegać poprzez szczepienia, wpływają na produktywność i powodują znaczne obciążenie społeczno-ekonomiczne. Rozszerzenie programów szczepień dorosłych i ich zasięgu może prowadzić do znacznego wzrostu produktywności poszczególnych osób i ich opiekunów oraz do korzyści ekonomicznych dla społeczeństwa. Ponadto programy szczepień dorosłych mogą przyczynić się do poprawy zdrowia i równości ekonomicznej w poszczególnych krajach, szczególnie z korzyścią dla słabszych grup społecznych i społeczności o niedostatecznym dostępie do usług.
Analiza czterech programów szczepień pokazuje, że programy szczepień dorosłych przynoszą korzyści na tyle duże, że mogą zrekompensować ich koszty i na ogół wielokrotnie je przewyższają. We wszystkich krajach i programach chorobowych programy te zwracają się nawet 19-krotnie w przypadku monetyzacji pełnego spektrum korzyści przy zastosowaniu najpowszechniejszego podejścia do wyceny mającego zastosowanie do każdego programu. Jest to równowartość miliardów dolarów korzyści pieniężnych netto dla społeczeństwa i odpowiada około 4637 dolarom za pełny cykl szczepień jednej osoby.
Raport zawiera też zalecenia i rekomendacje:
1) Przyjęcie nastawienia na profilaktykę i zapewnienie środków finansowych na szczepienia dorosłych
Teraz, bardziej niż kiedykolwiek, systemy opieki zdrowotnej muszą inwestować w strategie, aby poradzić sobie z bezprecedensowym i rosnącym popytem na usługi zdrowotne. Zapobieganie musi być centralnym elementem takich strategii, a programy szczepień ochronnych dorosłych są podstawowym elementem profilaktyki.
2) Wdrożenie i optymalizacja programów szczepień dorosłych
Przewiduje się, że obciążenie chorobami, którym można zapobiegać poprzez szczepienia, wzrośnie, co podkreśla znaczenie programów szczepień ochronnych dla dorosłych. Rozszerzenie dostępu dla szerszej populacji dorosłych może generować większą wartość i większe oszczędności kosztów netto dla systemów opieki zdrowotnej i społeczeństwa.
3) Poszerzenie i rozwinięcie bazy dowodowej dotyczącej wartości programów szczepień dorosłych
Potrzebne są dalsze badania, aby wypełnić te luki w wiedzy, które mają zasadnicze znaczenie dla podejmowania świadomych decyzji ws. kalendarza szczepień.
