Choć uważane są za mniej szkodliwe niż tradycyjne papierosy, nie są bezpieczne. Zawierają nikotynę (choć nie zawsze), która jest uzależniająca, a długoterminowe skutki zdrowotne wdychania aerozolu z e-papierosów wciąż są jeszcze przedmiotem badań. Już teraz jednak pojawiają się doniesienia o problemach z układem krążenia i oddechowym. Mają również wpływ na zdrowie jamy ustnej.
Badacze z Londynu i Innsbrucku ustalili, że użytkownicy e-papierosów doświadczają podobnych zmian epigenetycznych w DNA określonych komórek co palacze tradycyjni. Dotyczy to między innymi komórek nabłonkowych w jamie ustnej. U klasycznych palaczy zmiany epigenetyczne w jamie ustnej związane z paleniem umożliwiają komórkom szybszy i bardziej niekontrolowany wzrost. Wspomniane badania, opublikowane na łamach „Cancer Research”, wykazały, że podobne zmiany zachodzą u użytkowników e-papierosów.
„Nie można jednoznacznie stwierdzić, że zmiany te powodują rozwój raka, ale sam fakt, że są takie same jak u klasycznych palaczy, jest alarmujące. Wiele osób przerzuca się na „wapowanie” jako formę walki z nałogiem i ostateczne rozstanie się z papierosami. Powinniśmy jednak mieć świadomość, że e-papierosy nie są zdrowe, a środowisko naukowe dopiero zaczyna dogłębnie przyglądać się skutkom ich stosowania” – wyjaśnia dr n. med. Agnieszka Laskus, specjalista periodontologii i stomatologii.
Powszechnie wiadomo, że palenie papierosów wpływa na wygląd naszych zębów – stają się żółte, z widocznymi przebarwieniami i osadem. Pojawiają się problemy z oddziaływaniem na błonę śluzową, problemy związane z suchością jamy ustnej, nadkażeniami grzybiczymi, bakteryjnymi i przykrym zapachem z ust. Czy w przypadku e-papierosów jest inaczej?
Niekorzystny wpływ tytoniu u palaczy papierosów czy użytkowników elektronicznych systemów dostarczania nikotyny związany jest z działaniem termicznym, podrażnieniem mechanicznym oraz przede wszystkim oddziaływaniem chemicznym i interakcjami molekularnymi, które inicjują zmiany w mikrobiomie z jednej strony oraz zmiany strukturalne z drugiej strony. Tak więc to niekorzystne oddziaływanie dotyczy zarówno zębów, przyzębia jak i błony śluzowej jamy ustnej.
„Choć dzieje się to wolniej, e-papierosy również powodują przebarwienia na zębach. Sprzyjają także rozwojowi próchnicy z racji zawierania szkodliwych substancji chemicznych (na przykład glikol propylenowy), osłabiających szkliwo zębów oraz z racji wpływu tych substancji na mikrobiom jamy ustnej. W konsekwencji dochodzi do zwiększenia liczby niekorzystnych bakterii z grupy paciorkowców w mikrobiomie naddziąsłowej płytki nazębnej. Wzrasta stężenie Streptococcus sanguinis, Streptococcus mutans. Pamiętajmy, że wszystkie toksyny, jakie wdychamy, oddziałują na kondycję jamy ustnej, śluzówkę, a także dziąsła. W przypadku e-papierosów podobnie jak u palaczy tradycyjnych papierosów dochodzi do obniżenia wydzielania śliny (SFR salivary flow rate) i związanego z tym faktem obniżenia pH śliny i wzrostu suchości w jamie ustnej. Brak przepływu śliny może znacząco wpływać na zachwianie równowagi mikrobiologicznej i brak czynników ochronnych dla błony śluzowej jamy ustnej. To sprzyja rozwojowi bakterii ale także grzybów z grupy Candida Albicans (kandydoza jamy ustnej). Pojawia się także przykry zapach z ust – halitoza. Stosowanie e-papierosów może także doprowadzić do chorób przyzębia” – komentuje dr Laskus.
Wpływ stosowania e-papierosów na przyzębie wynika z jednej strony z zaburzenia ekologii drobnoustrojów w nad i poddziąsłowej płytce nazębnej, z drugiej z immunosupresji odpowiedzi immunologicznej pacjenta, z trzeciej z niedotlenienia tkanek (oddziaływanie termiczne i chemiczne wpływa na naczynia krwionośne wywołując niedotlenienie i gorsze gojenie). Wzrost stężenia bakterii odpowiedzialnych za choroby przyzębia dotyczy na przykład szczepów: Prevotella intermedia, Treponema denticola, Porphyromonas gingivalis Ryzyko rozwoju chorób przyzębia u palaczy, w stosunku do pacjentów niepalących, jest według jednych badaczy 6-krotnie większe, a według jeszcze innych nawet 11-krotnie.
Pierwsze objawy i problemy jakie użytkownicy e-papierosów mogą zaobserwować to zaczerwienie, obrzęk oraz krwawienie i recesje dziąseł. Z czasem utrata kości może prowadzić do rozchwiania i utraty zębów. Same substancje zapachowe, zawarte w liquidach, mogą natomiast wywołać reakcję alergiczną i podrażnienie błony śluzowej. Niezależnie najważniejszy wpływ na błonę śluzową dotyczy oddziaływania na zmiany morfologiczne jakie w niej następują wraz z długością trwania nałogu u pacjentów. Zmiany typu atrofia, keratoza, hyperkeratoza, melanoza, język czarny włochaty, powierzchowne zapalenie języka, nikotynowe zapalenie jamy ustnej to olbrzymie problemy, które nieleczone mogą prowadzić do rozwoju nowotworów.
Z raportu PAN „Polskie Zdrowie 2.0” z 2023 roku wynika, że odsetek dorosłych, którzy palą, wynosi 29 proc. i w ostatnich latach rośnie. Od 2011 roku sześciokrotnie wzrosła liczba polskich nastolatków, którzy zaczęli używać e-papierosy, a 30% uczniów w wieku 15-19 lat pali je regularnie. Szczególnym zainteresowaniem cieszą się tzw. jednorazówki. Ministerstwo Zdrowia ogłosiło jednak na początku bieżącego roku plan zakazu ich sprzedaży.
