Klinika Otolaryngologii, Chirurgii Głowy i Szyi Świętokrzyskiego Centrum Onkologii jako czwarty ośrodek w Polsce wdrożyła zabiegi TORS (Trans Oral Robotic Surgery) – operacje przy użyciu robota da Vinci wykonywane przez usta u pacjentów z nowotworami głowy i szyi.
18 września 2024 r. dr Sławomir Okła (główny operator) i dr Jakub Spałek (lekarz asystujący) wykonali pierwsze w regionie świętokrzyskim operacje metodą TORS (Trans Oral Robotic Surgery): dwie tonsillektomie (usunięcie przerośniętych migdałków podniebiennych u pacjentów ze zmianami łagodnymi) oraz częściową resekcję nasady języka wraz z usunięciem węzłów chłonnych i migdałka podniebiennego po stronie prawej u pacjenta z podejrzeniem ogniska pierwotnego nowotworu w obrębie nasady języka. 19 września wykonano kolejne zabiegi metodą TORS: częściową resekcję nasady języka u pacjenta z guzem nasady języka (u tego chorego to drugie ognisko pierwotne, 5 lat po laryngektomii całkowitej i radiochemioterapii) oraz częściowe usunięcie podniebienia miękkiego u pacjenta z nowotworem złośliwym tej struktury.
Przebieg operacji nadzorował proktor, prof. dr n. med. Balazs Bendeguz Lorincz, specjalista chirurgii głowy i szyi, chirurgii onkologicznej i rekonstrukcyjnej, kierownik Kliniki Chirurgii Głowy i Szyi Wspomaganej Robotem w Agaplesion Markus Krankenhaus w Frankfurcie nad Menem, światowy autorytet i trener w dziedzinie TORS (Trans Oral Robotic Surgery), który bardzo wysoko ocenił kwalifikacje i przygotowanie zespołu z ŚCO.
„W mojej karierze to najlepszy zespół spośród wszystkich 200, które szkoliłem. Mają wysokie umiejętności, duże doświadczenie, właściwi ludzie we właściwym miejscu” – ocenił prof. Lorincz.
Jak wyjaśnił dr Sławomir Okła, kierownik Kliniki Otolaryngologii, Chirurgii Głowy i Szyi ŚCO, u pacjenta z podejrzeniem ogniska pierwotnego nowotworu u nasady języka lekarze, bez wsparcia robota, nie zdołaliby dotrzeć do ogniska nowotworu i prawdopodobnie zostałoby ono pozostawione do leczenia przy pomocy radioterapii.
„Dziś byliśmy w stanie usunąć nasadę języka po stronie prawej, która najprawdopodobniej jest zajęta przez ognisko pierwotne. Mówimy o podejrzeniu ogniska pierwotnego, ponieważ mamy do czynienia z przypadkiem przerzutów do węzłów chłonnych szyjnych z pierwotnego ogniska nowotworu” – sprecyzował dr Sławomir Okła.
W przypadku operacji nowotworów rejonu głowy i szyi dostęp do nich jest obarczony dużym ryzykiem rozległych uszkodzeń. Żeby dotrzeć do gardła środkowego w standardowym zabiegu operacyjnym, otolaryngolodzy muszą rozciąć żuchwę lub wykonać szeroki dostęp z pharyngotomii bocznej, czyli otworzyć szyję, gardło na bocznej ścianie i dopiero tą drogą usuwać zmianę nowotworową. Robot pozwala chirurgom na dostęp endoskopowy, dzięki czemu mogą wejść z narzędziami chirurgicznymi i kamerą przez jamę ustną, nie uszkadzając żadnych struktur i w sposób wysoce kontrolowany usunąć ognisko nowotworowe.
„Jesteśmy w topie światowym, zapewniamy pacjentom wszystko, co możliwe w otolaryngologii na świecie” – dodał dr Sławomir Okła, podkreślając, że dzięki nowoczesnej technice TORS, operacja w obrębie nasady języka, wcześniej 3-4 godzinny, bardzo traumatyzujący dla pacjenta zabieg, trwał 45 minut, operacja usunięcia części podniebienia – 15 minut. – „W zasadzie tych pacjentów moglibyśmy jutro wypuścić do domu” – powiedział dr Sławomir Okła.
W Polsce operacje otolaryngologiczne metodą TORS są wykonywane tylko w trzech ośrodkach: Wielkopolskim Centrum Onkologii w Poznaniu, Wojskowym Instytucie Medycznym w Warszawie, w Szpitalu Morskim im. PCK w Gdyni (Szpitale Pomorskie). ŚCO jest czwartym szpitalem posiadającym takie możliwości. Obecnie zabiegi otolaryngologiczne wykonywane przy użyciu robota da Vinci nie są refundowane przez NFZ.
ŚCO dysponuje pełnym zapleczem, zarówno w zakresie diagnostyki i chirurgicznego leczenia nowotworów głowy i szyi oraz zmian łagodnych, jak i w zakresie chirurgii rekonstrukcyjnej z wykorzystaniem wolnych przeszczepów kostnych i skórno – mięśniowych oraz zespoleń mikronaczyniowych. Na miejscu dostępne jest również leczenie uzupełniające radio i chemioterapia. Klinika OChGiS ŚCO jako pierwszy ośrodek w kraju rozpoczęła w 2001 roku jednoczasowe implantowanie protez głosowych u pacjentów po całkowitej laryngektomii zanim jeszcze NFZ zaczął refundować tę procedurę (w dalszym ciągu NFZ nie refunduje implantacji protezy głosowej wykonywanej jednoczasowo podczas operacji całkowitego usunięcia krtani; koszty implantacji ponosi ŚCO, dla pacjenta zabieg jest bezpłatny).
Pacjenci w Kielcach rozpoczynają w 12 dobie po operacji naukę mówienia pod kierunkiem logopedy i wychodzą ze szpitala mówiąc swoim głosem, po 2-3 dniach nauki, co pozwala im na powrót do normalnej aktywności. Ośrodek jest również bardzo aktywny w zakresie profilaktyki – w latach 2017-2022 r. realizował w partnerstwie z 90 placówkami POZ Program Profilaktyki Nowotworów Głowy i Szyi – Twój świadomy wybór. W ramach tego projektu przebadano ponad 12 tys. osób z grup ryzyka, u ponad 60 osób wykryto zmiany nowotworowe, w tym 24 nowotwory złośliwe w pierwszym stadium zaawansowania, co umożliwiło wdrożenie skutecznego leczenia.
Rocznie w Polsce na nowotwory rejonu głowy i szyi zapada ponad 11 tys. osób. W województwie świętokrzyskim co roku stwierdza się ponad 100 nowych zachorowań.
