Rośnie liczba przypadków chorób sercowo-naczyniowych. Jak poprawić jakość życia pacjentów i zredukować ryzyko poważnych powikłań? Odpowiedzią jest holistyczna i nowoczesna opieka nad chorym sprawowana przez zespół wielodyscyplinarny – przekonuje prof. Izabella Uchmanowicz z Wydziału Pielęgniarstwa i Położnictwa Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu, członkini Komitetu Organizacyjnego konferencji Prevention & Intervention 2024.
Komentarz ekspertki
Kluczowym elementem w zapobieganiu chorobom serca jest wczesne identyfikowanie i zarządzanie czynnikami ryzyka. Należą do nich zarówno modyfikowalne czynniki, jak nadciśnienie, cholesterol, otyłość, palenie tytoniu oraz brak aktywności fizycznej, jak i niemodyfikowalne, takie jak wiek i predyspozycje genetyczne. Profilaktyka obejmuje regularne badania kontrolne, odpowiednią dietę bogatą w warzywa i owoce, ograniczenie spożycia tłuszczów nasyconych i trans, a także aktywność fizyczną dostosowaną do indywidualnych możliwości pacjenta.
Postęp w medycynie przynosi coraz to nowsze metody leczenia chorób sercowo-naczyniowych, które skutecznie zmniejszają ryzyko zgonu i poprawiają jakość życia chorych. Wśród nich znajdują się innowacyjne procedury interwencyjne, takie jak angioplastyka, nowoczesne urządzenia wszczepialne, jak stymulatory serca czy defibrylatory, a także zaawansowane techniki obrazowania medycznego, które pozwalają na dokładniejszą diagnozę i lepsze dostosowanie terapii do potrzeb każdego pacjenta.
Podkreśla się, że zarządzanie ryzykiem sercowo-naczyniowym powinno być rozpoczynane jak najwcześniej i powinno obejmować zarówno interwencje behawioralne, jak i farmakologiczne. Dodatkowo, dostęp do nowoczesnych terapii kardiologicznych powinien być stale poszerzany – tak, aby umożliwić pacjentom jak najpełniejsze korzystanie z najnowszych osiągnięć medycyny.
Edukacja pacjentów na temat czynników ryzyka i metod ich redukcji, regularne kontrole medyczne oraz wczesne rozpoznawanie symptomów to kluczowe elementy, które mogą znacząco przyczynić się do zmniejszenia skali występowania chorób sercowo-naczyniowych.
W ostatnim czasie szczególnie mocno podkreśla się, że dynamiczny rozwój kardiologii wymaga coraz bardziej zintegrowanego podejścia, gdzie kluczową rolę odgrywa wielodyscyplinarny zespół specjalistów.
Nowoczesna opieka kardiologiczna opiera się na współpracy różnych dziedzin medycyny, co pozwala na całościowe i skuteczne leczenie pacjentów z chorobami serca. Poniżej przedstawiam schemat organizacji takiej opieki, aktualne wyzwania oraz szanse wynikające z tego modelu.
Organizacja opieki: nowoczesna opieka kardiologiczna organizowana jest wokół pacjenta, gdzie każdy członek zespołu – od kardiologów, przez pielęgniarki specjalizujące się w opiece kardiologicznej, dietetyków, rehabilitantów, psychologów, po pracowników socjalnych – ma jasno określone role. Centralne miejsce zajmuje pacjent a potem koordynator opieki, który odpowiada za zapewnienie płynności komunikacji pomiędzy specjalistami oraz monitorowanie postępów terapeutycznych pacjenta.
Kluczowym elementem skutecznej opieki jest efektywna koordynacja działań i otwarta komunikacja między członkami zespołu oraz z pacjentem. Regularne spotkania zespołowe oraz wykorzystanie nowoczesnych narzędzi do zarządzania informacją medyczną pozwalają na szybkie reagowanie na zmieniające się potrzeby pacjenta oraz dostosowywanie do nich planu terapeutycznego.
W wielu ośrodkach medycznych już funkcjonują wielodyscyplinarne zespoły kardiologiczne, jednak ich efektywność wciąż jest różna. Największe wyzwania to integracja systemów informatycznych umożliwiających wymianę danych pomiędzy różnymi specjalistami oraz ograniczenia budżetowe, które wpływają na dostępność niektórych usług.
Wdrożenie modelu wielodyscyplinarnego otwiera nowe możliwości w zakresie personalizacji terapii, co może znacząco poprawić wyniki leczenia. Ponadto, zespołowe podejście sprzyja rozwojowi nowych strategii profilaktycznych, które mogą obniżać wskaźnik powikłań i re-hospitalizacji.
Zarządzanie tak złożonym zespołem wymaga doskonałej organizacji i lidera z umiejętnościami zarówno medycznymi, jak i menedżerskimi. Jednym z głównych wyzwań jest również zapewnienie ciągłości opieki po wypisie pacjenta ze szpitala oraz zwiększenie zaangażowania pacjentów w proces leczenia.
Wielodyscyplinarne podejście w kardiologii to kierunek, który zmienia oblicze współczesnej medycyny. Pomimo wyzwań, jakie niesie, potencjał dla poprawy jakości życia pacjentów jest ogromny. Dalsze inwestycje w rozwój kompetencji zespołów oraz technologii wspierających ich pracę mogą przynieść znaczące korzyści zarówno dla pacjentów, jak i dla systemu zdrowotnego.
