Profilaktyka 40+ – program skazany na porażkę?

„Program Profilaktyka 40+ nie zdał egzaminu dlatego przenosimy go do medycyny pracy” – zapowiedział Wojciech Konieczny, wiceminister zdrowia. Dzięki temu ma się zwiększyć dostępność profilaktyki. Problem w tym, że etaty ma 57% Polaków (11 mln wg GUS).

Tylko do końca tego roku można skorzystać z programu Profilaktyka 40+. W programie wzięło udział ponad 4 mln osób. 3,5 mln skorzystało z bezpłatnych pakietów badań, a 600 tys. wypełniło ankietę i otrzymało e-skierowanie. Z danych NFZ wynika, że ponad 60 proc. osób, które mają już wyniki badań to kobiety. Warto jednak przypomnieć, że osób po 40 roku życia jest w naszym kraju 20 milionów.

„Program dodatkowo zostanie rozszerzony. Pojawi się w nim m.in. lipidogram” – dodaje Konieczny.

To spełnienie postulatu m.in. Pracodawców RP, którzy się o to upominali.

„Dodatkowo proponujemy wprowadzić przesiewowe testy HBs i anty-HCV. Wczesna diagnostyka zakażeń wirusami zapalenia wątroby zwiększa szansę uniknięcia poważnych i nieodwracalnych konsekwencji zdrowotnych” – podkreśla Andrzej Mądrala w piśmie do MZ.

„Samo przeniesienie programu nie spowoduje, że nagle stanie się on doceniony przez pacjentów. Ministerstwo Zdrowia powinno się przyjrzeć co dotychczas nie zadziałało, dlaczego Polacy nie skorzystali z programu i dopiero potem podejmować decyzje jak to zmienić” – tłumaczy w rozmowie z ISBzdrowie Anna Gołębicka, ekonomistka, strateg komunikacji i zarządzania, doradca m.in. OZZL. – „W tym programie przede wszystkim nie widać unikalności i korzyści dla pacjenta. A to oznacza, że zaoferowano w nim rozwiązanie, które wydaje się słuszne z perspektywy nadawcy, a nie odbiorcy. Aby przygotować dobry program trzeba motywacje i możliwości twórcy zmierzyć ze stanem wiedzy i motywacji odbiorcy. Dopasować kanały i siłę dotarcia. A co najważniejsze odbiorca musi widzieć korzyść, rozwiązanie, początek i koniec, czyli „jak zrobię te badania to co dalej?”.

W podobnym duchu wypowiada się dr Piotr Leszczyński, specjalizujący się w profilaktyce i edukacji zdrowotnej.

„Obecnie kontakt z ochroną zdrowia kojarzony jest głównie z procesem leczenia i wynika z pojawienia się dolegliwości. W świadomości pacjentów zgłaszanie się do lekarza jako osoba zdrowa jest przejawem nadwrażliwości skutkuje nadużywaniem systemu opieki zdrowotnej. A powinniśmy budować poczucie sprawczości wśród pacjentów i pokazać prawdziwy cel profilaktyki –zapobieganie i wczesne wykrywanie schorzeń lub stanów mogących do nich doprowadzi” – tłumaczy.

Z kolei przedstawiciele organizacji pacjenckich podkreślają, że w tym programie brakuje badań, które pozwalają na wczesne wykrycie nowotworów (wyjątkiem jest badanie PSA dla mężczyzn).

Warto podkreślić, że z raportów Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ)wynika jasno, że inwestycje w profilaktykę długofalowo mogą pozwolić na redukcję kosztów leczenia o nawet 15%.

Co zawiera pakiet badań w ramach programu?
Badania diagnostyczne, które wchodzą w skład programu Profilaktyka 40 PLUS, dzielą się na trzy grupy: badania dla kobiet, badania dla mężczyzn i pakiet wspólny.

Pakiet badań diagnostycznych dla kobiet
morfologia krwi obwodowej z wzorem odsetkowym i płytkami krwi
stężenie cholesterolu całkowitego albo kontrolny profil lipidowy
stężenie glukozy we krwi
próby wątrobowe: AlAT, AspAT, GGTP
poziom kreatyniny we krwi
badanie ogólne moczu
poziom kwasu moczowego we krwi
krew utajona w kale – metodą immunochemiczną (iFOBT).

Pakiet badań diagnostycznych dla mężczyzn
morfologia krwi obwodowej ze wzorem odsetkowym i płytkami krwi
stężenie cholesterolu całkowitego albo kontrolny profil lipidowy
stężenie glukozy we krwi
próby wątrobowe: AlAT, AspAT, GGTP
poziom kreatyniny we krwi
badanie ogólne moczu
poziom kwasu moczowego we krwi
krew utajona w kale – metodą immunochemiczną (iFOBT)
PSA – antygen swoisty dla stercza całkowity.

Pakiet badań diagnostycznych wspólny
pomiar ciśnienia tętniczego
pomiar masy ciała, wzrostu, obwodu w pasie
obliczenie wskaźnika masy ciała (BMI).