Co łączy antykoncepcję, terapię niepłodności, leczenie objawów mięśniaków macicy i endometriozy a także łagodzenie objawów menopauzy? We wszystkich tych wskazaniach stosowane są terapie hormonalne.
Terapie hormonalne w kontekście zdrowia kobiet to uzupełnianie lub hamowanie działania hormonów płciowych na tkanki i procesy związane z dojrzewaniem organizmu, cyklem miesięcznym, płodnością, popędem seksualnym, ale również z metabolizmem różnych substancji.
„Mówiąc o terapiach hormonalnych, warto przypomnieć, czym są hormony” – opowiada dr n. med. Grzegorz Południewski, specjalista ginekologii i położnictwa, Klinika Gameta Warszawa i wyjaśnia: – „Mówiąc najogólniej, hormony są w organizmie ważnymi „posłańcami” przekazującymi komórkom, jak mają prawidłowo funkcjonować. Rozprowadzane są przez krew a reagują na nie tylko te komórki, które są wyposażone w odpowiednie receptory. Można powiedzieć, że hormony regulują większość pracy komórek w całym organizmie. Naturalne procesy związane z przekwitaniem i zmniejszaniem wydzielania hormonów powodują zmiany w całym kobiecym organizmie. Zmiany te mają wpływ na samopoczucie kobiet i jakość ich życia, co jest jednym z powodów stosowania hormonoterapii”.
Jak zaznacza specjalista, podawanie kobietom w okresie okołomenopauzalnym hormonów zmniejsza towarzyszące przekwitaniu objawy, poprawia samopoczucie pacjentek, chroni przed utratą masy mięśni i kości, pogarszaniem parametrów czynnościowych skóry, zaburzeniami cyklu miesiączkowego.
„W ginekologii hormony stanowią jedną z najważniejszych form regulacji cyklu, procesów dojrzewania, płodności i przekwitania. Z tej przyczyny ich stosowanie jest bardzo częste. Cele hormonoterapii są różne: raz chodzi nam o pobudzenie wydzielania hormonów, innym razem o zahamowanie ich wydzielania. Oprócz hormonów stosowane są leki o działaniu wpływającym na receptory hormonalne – pobudzające bądź je blokujące. W pewnych sytuacjach potrzeba jest zaś tylko częściowego pobudzenia receptorów. Stosowane są wówczas antyhormony lub selektywne modulatory receptorów hormonalnych. Wskazania do zastosowania wymienionych terapii obejmują regulacje cykli, zaburzenia czynnościowe, krwawienia i krwotoki z macicy, leczenie endometriozy i mięśniaków macicy” – tłumaczy dr Południewski.
Jak zaznacza ekspert, rosnąca średnia wieku w krajach wysoko rozwiniętych, coraz dłuższe odkładanie decyzji o macierzyństwie i skuteczniejsza diagnostyka schorzeń, takich jak endometrioza, wpływają na zmianę trendów w rozwoju terapii hormonalnych w stosunku do początków ich stosowania.
„Odpowiednie zastosowanie hormonów pozwala obecnie nie tylko ograniczać efekty ich niedoboru, związanego przede wszystkim z procesem menopauzy. Pomaga także efektywnie ograniczać dolegliwości związane z chorobami, takimi jak między innymi mięśniaki macicy czy endometrioza i poprawiać komfort życia kobiet. Co więcej, właściwie dobrana forma hormonoterapii przekłada się na ograniczenie ryzyka występowania chorób, takich jak demencja, osteoporoza czy depresja. Wymienione korzyści wpływają na przedłużenie aktywności zawodowej kobiet, utrzymanie aktywności fizycznej, zachowanie satysfakcjonującego życia seksualnego. Dzięki nowym lekom zakres zastosowania terapii hormonalnej na przestrzeni dekad znacznie się zwiększył” – wyjaśnia Południewski.
W 1938 roku miała miejsce synteza etynyloestradiolu. W 1961 roku wprowadzono na rynek pierwszy preparat zawierający etynyloestradiol. W 1965 roku estetrol został po raz pierwszy zidentyfikowany i zsyntetyzowany. W 2021 roku pierwszy produkt na bazie estetrolu został wprowadzony na rynek. Po 60 latach lekarze i ich pacjentki otrzymali innowacyjny estrogen. Była to prawdziwa innowacja, szczególnie, jeśli wziąć pod uwagę, że estrogen ten wyróżnia się korzystnym profilem bezpieczeństwa i tolerancji.
Innym przykładem jest nowa farmakoterapia stosowana w leczeniu objawów mięśniaków macicy i endometriozy. Trójskładnikowa terapia hormonalna może istotnie wpłynąć na poprawę stanu zdrowia oraz samopoczucia pacjentek w przypadku chorób, które znacząco obniżają jakość ich życia.
