W obliczu braku kadr, zmian demograficznych i potrzeby podniesienia jakości usług placówki medyczne coraz częściej planują wdrożyć innowacyjne rozwiązania – wynika z raportu pt. „2025 Global Health Care Outlook”, przygotowanego przez firmę doradczą Deloitte. Podmioty ochrony zdrowia chcą za pomocą AI usprawnić m.in. administrację, co według modelu opracowanego przez Deloitte US Center for Health Solutions może przełożyć się na oszczędność czasu pielęgniarek rzędu 400 godzin rocznie. Wraz z postępującą cyfryzacją wzrasta jednak obawa przed cyberatakami, w rezultacie czterech na pięciu respondentów wskazuje na potrzebę dodatkowych regulacji w obszarze generatywnej sztucznej inteligencji.
Raport opracowany przez Deloitte przedstawia aktualny stan globalnej opieki zdrowotnej i kierunki jej przyszłych zmian. Głównym motorem obecnych i planowanych usprawnień jest postęp technologiczny, w tym w szczególności rozwój sztucznej inteligencji. Zdaniem autorów raportu, w narzędziu tym upatruje się szans na usprawnienie pracy personelu medycznego, m.in. dzięki automatyzacji rutynowych zadań. Respondenci badania wskazują natomiast, że transformacja branży nabierze rozpędu głównie z powodu zmian demograficznych i potrzeby świadczenia części usług w formie zdalnej.
Choć transformacja cyfrowa nabiera tempa w większości segmentów gospodarek światowych, to sektor opieki zdrowotnej pozostaje opóźniony o kilka lat w stosunku do innych branż. Wiele podmiotów świadczących usługi medyczne wciąż polega na faksach, ręcznych procesach i przestarzałych przepływach informacji. Skutkuje to nie tylko nadmiernym obciążeniem kadr, ale też obniżeniem jakości świadczonych usług. Wyzwania związane z rosnącymi oczekiwaniami rynkowymi i zmianami demograficznymi sprawiają jednak, że podmioty z sektora opieki zdrowotnej coraz częściej uwzględniają wdrażanie rozwiązań AI w planach dalszego rozwoju.
Eksperci Deloitte wskazują, że w 2025 r. inwestowanie w cyfrową infrastrukturę będzie kluczowe dla 72 proc. organizacji, a dziewięć na dziesięć badanych podmiotów spodziewa się częstszego wykorzystania narzędzi bazujących na nowoczesnych technologiach, w tym AI.
„Choć wiele organizacji medycznych wciąż podchodzi do AI z ostrożnością, to rośnie grono podmiotów, które dostrzegają w tych technologiach strategiczny potencjał – zarówno w kontekście poprawy efektywności operacyjnej, jak i wsparcia personelu medycznego. Kluczowe jest nie tylko wdrażanie pojedynczych rozwiązań, ale także umiejętne włączanie AI do długofalowych strategii rozwoju placówek, z myślą o optymalizacji procesów, zwiększeniu jakości opieki nad pacjentem oraz lepszym zarządzaniu zasobami. Zorganizowany przez nas „Hospital AI Challenge” uwidocznił, że polskie szpitale zaczynają dostrzegać możliwości, jakie daje automatyzacja procesów – od zamówień publicznych po codzienną organizację pracy. Wierzymy, że tego typu inicjatywy pomagają budować świadomość korzyści płynących z AI, wspierając transformację sektora medycznego w całej Polsce” – wyjaśnia Władysław Mizia, lider konsultingu dla sektora opieki medycznej w Deloitte.
Część respondentów jest także zdania, że AI, uczenie maszynowe i analiza predykcyjna to szansa nie tylko na wzrost produktywności, a także efektywności administracyjnej i klinicznej. Dla ankietowanych istotną kwestią jest też zwrot z inwestycji w cyfrowe narzędzia. Taką korzyść odnotowała już nieco ponad połowa podmiotów korzystających z generatywnej AI (55 proc.), a dla 37 proc. placówek jest zbyt wcześnie, by to ocenić.
Eksperci zaznaczają także, że częściowa automatyzacja procesów w placówkach medycznych już wkrótce może stać się nie wyborem, ale koniecznością. Według przeprowadzonych prognoz, obserwowany dotychczas deficyt pracowników ochrony zdrowia prawdopodobnie utrzyma się w 2025 roku, zwłaszcza w krajach o niższych dochodach. Szacunki Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wykazały natomiast, że do 2030 roku na świecie może brakować łącznie 10 milionów specjalistów medycznych, co będzie szczególnie odczuwalne w regionach z rosnącym odsetkiem seniorów.
Większość ankietowanych liderów systemów opieki zdrowotnej (80 proc.) jest zdania, że już w 2025 r. branża odczuje negatywne skutki tego trendu i przewiduje niedobór wykwalifikowanej kadry. W odpowiedzi na te wyzwania siedem na dziesięć badanych organizacji planuje w tym roku inwestować w strategie zwiększające zaangażowanie i utrzymanie pracowników, a podobny odsetek (67 proc.) chce inicjować zmiany z myślą o zdrowiu fizycznym i psychicznym kadr.
„Placówki medyczne stoją przed podwójnym wyzwaniem – nie tylko mierzą się z niedoborem personelu, ale też z nadmiernym obciążeniem. Szacuje się, że nawet 28 proc. czasu pielęgniarek pochłaniają rutynowe zadania administracyjne, podczas gdy lekarze na oddziałach intensywnej terapii spędzają z pacjentami nie więcej niż jedną trzecią dnia pracy. Technologia może znacząco odciążyć personel i przejąć część powtarzalnych zadań, które według modelu autorstwa Deloitte US Center for Health Solutions zajmują każdej z pielęgniarek nawet 400 godzin w skali roku. Pracownicy mogliby wykorzystać tak zaoszczędzony czas na bezpośrednią pracę z pacjentami, co zwiększyłoby jakość otrzymywanej przez nich opieki” – dodaje Krzysztof Wilk, partner, dział doradztwa podatkowego i prawnego, lider branży nauk biomedycznych i ochrony zdrowia, Deloitte.
Innym rozwiązaniem, w którym branża upatruje szans na wzrost skuteczności, jest zdalna opieka zdrowotna. Zdaniem trzech na czterech respondentów (76 proc.) jest to trend, który w bieżącym roku znacznie wpłynie na rozwój sektora, a 62 proc. badanych zamierza zainwestować w narzędzia do usług online. Eksperci Deloitte zauważają jednak, że ograniczony dostęp do kapitału i wyzwania związane z kontrolą nad zwrotem z inwestycji mogą spowalniać ich wdrożenie, pogłębiając nierówności w dostępie do usług medycznych. Jako potencjalne usprawnienie w tym obszarze wskazują oni analizę kosztów opieki stacjonarnej i zdalnej dla różnych grup pacjentów, co pozwoli zrozumieć korzyści finansowe z wprowadzanych zmian.
Autorzy raportu zwracają uwagę, że branża medyczna dostrzega nie tylko szanse wynikające z digitalizacji, ale również związane z nią ryzyka. Niemal dziewięć na dziesięć badanych podmiotów jest zdania, że jednym z głównych wyzwań w 2025 r. będzie dla nich rosnąca liczba cyberataków, a większość placówek (78 proc.) planuje w tym roku zwiększyć swoje cyberbezpieczeństwo. Czterech na pięciu przedstawicieli sektora medycznego (80 proc.) jest także zdania, że w związku z rozwojem generatywnej sztucznej inteligencji potrzebny jest jej większy nadzór regulacyjny, co może wynikać z potrzeby zapewnienia stabilności prowadzonych działań i procedur.
Z kolei eksperci Deloitte zwracają uwagę, że rozwój AI w szpitalach wiąże się z koniecznością szczególnej uwagi na bezpieczeństwo wrażliwych danych osobowych pacjentów. Wskazują także, że z myślą o niwelowaniu potencjalnych ryzyk szpitale powinny inwestować w systemy ochrony danych, a także edukować personel w zakresie zarządzania informacjami wrażliwymi.
Pełna treść raportu znajduje się tutaj.
